Page 101 - Gastronomi Dergisi

G A S T R O N O M İ

destinasyon

Tokat evlerindeki süslemeler bölgenin tarhana, köme gibi ürünlerin yapıldığı
mutfak kültürünü ve önemini ortaya “Şırahane” yer alır. Bunlar Tokat yerleşik
çıkarır. Çünkü 19’uncu yy’a ait evlerde mutfağının zenginliğinin göstergeleridir.
dolap kapaklarında kase içinde elma,
armut, patlıcan, kavun, karpuz, üzüm, İlk sosyal kaynaşmanın ifadesi:
nar gibi resimler bolca görülür. Tokat Honça
evlerinin büyük odalarından birisi mutlaka “Honça”nın kelime anlamını öne
mutfak olarak planlanır. Tokat mutfağının çıkarmak sofra kültürüyle bir hayat
halk arasındaki ağzı “İşevi” veya biçimini ve geleneği anlamamızı
“Aşkana”dır. Mutfaklarda taban döşemesi zorlaştırabilir. Honça, Anadolu’da
o dönemin hijyen anlayışına uygun genel olarak bir insanın yaşayabileceği
altıgen peteği andıran pişirilmiş kiremitten özel günlerin ifadesidir. Bu sebeple
Anadolu’nun birçok farklı bölgesinde
Honça günü, Honça yemeği, Honça
hediyesi ya da Honça tepsisi olarak
bilinir. Honça, Tokat’ta evliliklerin ilk
gecesinde ilk sosyal kaynaşmanın
ifadesidir. Aynı kaptan yemek yiyen
çift, evlilik süresince birbirlerinden hiç
ayrılmayacaklardır. Anadolu Selçuklu
Devleti döneminde som altından
yapılan Honça tepsisi, zamanla bakırın
hayatın içine daha fazla girmesiyle
Osmanlı döneminde kalhane bakırının
dövülmesiyle yapılmaya başlanmıştır.
Orijinal bakır Honça tepsisi, daire
Sucuk, Bacaklı Çorba, Bütün Çorba, şeklinde çapı 55-60 santimetre yaklaşık
Düğü Çorbası, Helle Çorbası, Alaca 5-6 kilo ağırlığında bütün olarak elde
Patlıcan, Dolma İçi, Çemenli, Pehlili Pilav, dövülerek imal edilmiştir. Tepsiyi diğer
Düğü Tavası, Ferfene, Etli Pırasa Sarması, tepsilerden farklı kılan, tepsinin içinde
Ispanaklı Mıhlama, Patlıcan Turşulu, bulunan altı adet kapaklı gözdür. Bu
Sohta Cörme, Hıçın, Tımbıl, Nivik, Çakır kapaklar kubbe görünümü taşır, bu
Pilav, Üzümlü Pilav, Tis Böreği, Gelmiş, gözlerin biraz büyük olanı tepsinin tam
ortasında yer alır, geri kalan beş eşit
Cıstıl, Dene Hasuda, Erik Çiri, Kesme göz eşit aralıklarla tepsinin çevresinde
Yufka, Kavlak Börek, Yaş Börek, Güdül, bulunur.
Sini Çevirme. Tabii saymakla bitmiyor.
Honça tepsisine Tokat bölgesinde
Tokat mutfağına genel bakış daha farklı bir mana yüklenmiştir. Buna

Tokat mutfağı, Tokat evlerinin göre yeni evlenen çiftler evliliklerinin
şekillenmesinde ve işlevsel olmasında ilk gecesinde Honça tepsisi içerisinde
önemli bir rol oynar. Tokat evleri, bir yemek yerler. Tepsi özel olarak
Anadolu Türk evinin klasik biçimi olan hazırlanır. Orta büyük göze ekmek
konur, ekmek helal kazanca saygıyı ifade
en fazla iki kattan oluşuyor. Sokaktan eder. Diğer gözlerde bulunan su böreği
eve girildiğinde zemini taşlarla döşeli yapılmış harman tuğla ile kaplıdır. Odanın çiftin evlilikleri süresince birbirine şeffaf
adına taşlık denilen bir kısım, taşlığın bir köşesinde pişirme alanı için ayrılan ve açık olması gereğini ifade eder. Etli
yan kısmında ise mutfak ve kiler olarak ocak yer alır. Konserve ürünler, pelver yaprak sarması, çiftin evlilikleri süresince
kullanılan bir işevi mevcut. İşevi bu kentte (salça), peynir, yaprak gibi yazdan birbirlerinin eksiklerini ve yanlışlarını
mutfağın bir diğer adı aslında. Taşlıktan hazırlanan yiyecekler için kiler bulunur. kapatması, sırların evin içinde kalması
bir merdivenle üst katlara çıkılıyor. Üst Ayrıca kurubaklagil ve tahıl ürünlerinin gereğini ifade eder. Pehli pilavı, çiftin
kat ile taşlık arasında ara kat denilen bir olduğu ahşaptan yapılmış ambar vardır. evlilikleri süresince çocuklarının olmasını,
bölüm bulunur. Genellikle işevi kısmının Evin “Arustak” denilen tavan bölümünde pirinç pilavı taneleri gibi çoğalmayı
üstüne gelen bu bölüm kış aylarında pastırma ve elbiseli sucuk (bez sucuk) ifade eder. Kuzu pehli, çiftin evlilikleri
daha iyi ısınır. Üst kat ise asıl yaşam için askılar yani sergenler bulunur. süresince Anadolu’da değerli görülen
mekanıdır. Tokat evlerinde üç tarafı odalı Tokat evlerinin genelinde küçükte olsa kuzu eti ile zenginleşme ve refah içinde
dış sofalı planlar daha sık görülür. Ahşap bahçeler mevcuttur. Ev sahiplerinin yaşaması dileğini ifade eder. Yufka tatlısı
iskeletli kerpiç dolgulu ve genellikle ekonomik yapısı doğrultusunda bu ise çiftin evlilikleri süresince sevgilerinin
zemin katlarının taştan yapıldığı bu evlere bahçelerde Tokat Kebabı fırını, üzüm kat kat artarak ağız tatlarının ömür boyu
“Hımış” adı verilir. suyunun çıkarılarak çalma pekmez, tatlı bozulmamasını ifade eder.

101