Page 46 - Gastronomi Dergisi

GA STR O N O Mİ

dosya

Firik bulguru değil

“Firik”

Firik bulgur değildir, ne tadı ne de hazırlanma tekniği birbirine benzemez
fakat nereye baksak firik bulguru olarak anlatılıyor. Biz böyle bir hata
içindeyken bazı ülkeler onun kıymetini anlamış ve sahip çıkmış durumda.
Firiğin kıyametini çok geç olmadan, başka ülkeler sahiplenmeden bilmeliyiz
ve sahip çıkmalıyız.

Tarihçesi Firik Nedir?
Firiğin tarihi geçmişi MÖ 2300 yıllarına Firik, olgunlaşıp kurumadan önceki
Lübnan, Ürdün, Suriye ve kadim Mısır’a safhasından elde edilen bir üründür.
Doç. Dr. İlkay Gök dayanır. İki ayrı tarihi hikayede firiğin keşfi Tarlada bulunan buğday başakları
İstanbul Okan Üniversitesi, anlatılır. Birinci hikayede; şehirlerine saldırı içerisinde bulunan taneler olgunlaşır,
Gastronomi ve Mutfak Sanatları bekleyen uygarlık tahıllarını kaybedip sertleşir ve henüz tam kurumamıştır.
Bölüm Başkanı, Gastronomi Yüksek açlık çekmekten korktuğu için buğdayı Henüz kurumayan başağın rengi
Lisans Anabilim Dalı Başkanı henüz tarlada tam olgunlaşmadan yani yeşildir, bu dönemde ekin tarlalarından
yeşilken kafalarını koparıp depoya koyarlar. buğday başakları köklerinden 10-15
Savaş esnasında şehir yanarken, depoda santim üstten kesilerek, desteler halinde
saklanan yeşil buğdaylar da yanar. Savaş toplanır. Toplanan bu desteler, sapların
sonrası insanlar yangın içinde kalmış yeşil tutuşturulmasıyla yakılan ateş üzerinde
buğdayı elleriyle sürterek kabuklarından ütülür. Yani, buğday başağı tanelerinin
temizleyip tattıklarında, yenilebileceğini saklı olduğu kılçıklı kısmı ateş üzerinde
keşfederler. Eski Arami dilinde firik “sürtmek” kavrulur. Kavrulan destenin sapı kesilerek
anlamındadır. İkinci hikayeye göreyse MÖ ayrılır. Ayrılmış buğday başakları kalbur
2000 yıllarında Orta Doğu’da yaşayan halkın içerisine alınarak, avuç içi bastırılarak
buğday tarlasında yangın çıkar ve ürünü ovalanır.
yanan halk çok mutsuz olur. Son umut
yangın sonrası tarladaki buğdayı ellerinin Buğday tanesi yakılan kapçuk içerisinden
içine sürterek temizleyip tadına bakarlar. çıkartılır, rüzgarda savrulur. Geriye kalan
Tadını seven halk buna firik adını verir. kavrulmuş, buğday tanelerinin adı firiktir.
Buğday tanesi yakılan Ülkemizde Orta Anadolu ve Güneydoğu Buğday büyüklüğünde olan firik, sap alevi
üzerinde ütülürken yanan sapın çıkardığı
kapçuk içerisinden Anadolu bölgelerimizde yaygın olarak dumanda beklemesinden dolayı isli bir
aromaya, ateşte kavrulduğu için de gevrek
yüzyıllardır kullanılır. Hatay bölgesinde
çıkartılır, rüzgarda Gordion’da bulunan tümülüs kazılarında firik bir yapıya ve yeşilimsi bir renge sahiptir.
savrulur. Geriye aşının izlerine rastlandığı belirtiliyor. Yöresel Pişirme Önerileri
yemek kültürümüzün bir parçası olan firik,
kalan kavrulmuş, dünyada da keşfedildi. Yaklaşık yirmi dakikada pişer. İsli ve
buğday tanelerinin Lezzetli, çok besleyici, sağlığı destekleyici fındığımsı aromalı firik çok lezzetlidir. İsli
bulgur dense de bulgura göre daha geç
adı firiktir. Buğday özelliklerinden dolayı firiğe talep artmaktadır. pişer. Çorbası, pilavı, dolması, salatası
Hatta Antik Çağ’ın unutulmuş lezzetli tahılı
ve daha pek çok farklı yemeği yapılan
büyüklüğünde olan firik, besin değerlerinin pek çok tahıla göre firik tahılların kullanıldığı tüm reçetelere
yüksek olmasından dolayı dünyanın en
firik, sap alevi üzerinde sağlıklı tahılları arasında ilk sıralarda yer uyarlanabilir.
ütülürken yanan sapın almaya aday oldu. Sağlığa Faydaları
çıkardığı dumanda Commonwealth Scientific and Industrial
Research Organisation (CSIRO), Australian
beklemesinden dolayı Government Analytical Labs (AGAL),
the University of Adalaide and Finders
isli bir aromaya, ateşte Medical Centre tarafından yapılan
kavrulduğu için de araştırmalar firiğin sağlığa faydalarını
açıklayarak yeniden gündeme gelmesini
gevrek bir yapıya ve sağlamışlardır. Firik yüksek lif, düşük
karbonhidrat ve prebiyotik etkiye sahiptir.
yeşilimsi bir renge Ayrıca firiğin glisemik indeksi düşük,
sahiptir. yüksek miktarda protein ve mineral
içermektedir.
46