2023’te başlıyor: “Yeşil Sertifika” otellerde neleri değiştirecek?

Türkiye Güvenli Turizm Sertifikası ile pandemi döneminde tanıştı. Pandeminin etkisini hissettirmeye başladığı 2020 Haziran ayında Kültür ve Turizm Bakanlığı “Güvenli Turizm Sertifikas” uygulamasını devreye aldı. Müşterilerin otellerde, restoranlarda, tur araçlarında hijyen ve güvenilirlik hakkında şüphe ve endişelerini en aza indirmek için hayata geçirilen Güvenli Turizm Sertifikası Türk turizminde yeni bir dönemin kapısını araladı. Dünyadaki ilk örneklerinden biri olan “Güvenli Turizm Sertifikasyon Programı”, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın öncülüğünde, Sağlık, Ulaştırma, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarının katkıları ve tüm sektör paydaşlarının iş birliğiyle hazırlandı.

12 bin 186 tesis ve araca Güvenli Turizm Sertifikası verildi

Sertifika kapsamında konaklama, yeme-içme tesisleri, tur ve transfer araçları, kongre ve sanat tesisleri, temalı parklar, mekanik hatlar ve deniz turizmi araçları için ayrı ayrı kriterler belirlendi. Güvenli Turizm Sertifikasını vermeye yetkili olan akreditasyon firmaları yukarıda sayılan yer ve araçları uluslararası standartlarda denetleyip hijyen, sağlık ve uygunluk değerlendirmesi yaparak bunlara ilişkin raporlar düzenledi. Bu raporlar doğrultusunda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tesislere Güvenli Turizm Sertifikası verildi. Güvenli Turizm Sertifikasının logosu, belgeyi alan tesislerinin görünen noktalarına asılıyor. Müşteriler belge üzerindeki kare kod sayesinde tesis ile ilgili tüm denetleme bilgilerine ulaşabiliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı 2020 Haziran ayından 2022 Eylül ayına kadar 12 bin 186 tesis ve araca Güvenli Turizm Sertifikası verdi.

Oteller 2023’te tek belgeli ve Yeşil sertifikalı olacak

Türk turizmi için 2023’te yeni bir dönem başlayacak. Güvenli Turizm Sertifikasının yerini 2023’te “Yeşil Turizm Sertifikası” alacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı 2634 sayılı yasada değişiklikler yaparak bu yılın temmuz ayına kadar tüm belediye belgeli konaklama tesislerinin de Bakanlık belgesi almasını zorunlu kıldı. Bu sayede otellerde tek standardizasyona geçildi. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2023 yılı sonuna kadar Güvenli Turizm Sertifikasının da Yeşil Turizm Sertifikasına dönüştürüleceğini açıkladı.

Bakanlık “yeşil turizm” için CSTC’yle 3 yıllık protokol imzaladı

Bu stratejiyi oturtabilmek için dünyada uzmanlaşmış, bu konuda kabul gören en üst merci olan Global Sürdürülebilir Turizm Konseyi (CSTC) ile Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak üç yıllık bir protokol imzaladıklarını belirten Bakan Ersoy, “Sertifikasyon programını onlarla yürütüyoruz ve CSTC dünyada en fazla kabul gören grup. Sektör temsilcilerimizle de geçen yıl itibarıyla sertifikasyon detaylarını paylaşmaya başladık, yıl sonuna kadar bu sertifikasyonu hazır hale getirip hayata geçireceğiz” ifadelerini kullandı.

Yeşil sertifika için kritik tarihler: 2023, 2025, 2030

Sürdürülebilir turizm alanında üst standartları belirleyen GSTC ile yapılan üç yıllık protokol ile Türkiye turizm endüstrisi yeniden yapılandırılacak. Anlaşmanın birinci etabında, ulusal program kriterleri belirlenerek denetim firmaları eğitim sürecine tabi tutulacak. Şubat ayının ilk haftası itibarıyla ise Türkiye turizm endüstrisi paydaşları da sürece dahil edilecek. 2030 yılına kadar tamamlanması planlanan programın ilk aşaması 2023 yılında, ikinci aşaması 2025 yılında kademeli olarak gerçekleştirilecek. 2030 yılında ise tüm uluslararası standartlar sağlanmış olacak.

Yeşil Turizm Sertifikası 42 kriter ve 3 aşamadan oluşuyor

Türkiye’yi sürdürülebilir turizmde öne çıkaracak olan anlaşma, aynı zamanda geçtiğimiz yılın sonunda imza atılan Paris Anlaşması’ndan doğan taahhütleri de karşılamış olacak. 2022 yılı itibarıyla turizm endüstrisinde sürdürülebilir bir dönüşüme start veren Türkiye’yi uluslararası alanda rekabetçi kılacak olan GSTC iş birliği, uluslararası turizm trendlerinin yakalanmasına da fırsat sunacak. Dünya çapında çok sayıda göstergeyi dikkate alan CSTC, seyahat ve turizmde sürdürülebilirlik için küresel standartlar öngörüyor. İşletmeler için temel oluşturan politika, ölçme ve değerlendirme, sertifikasyon gibi kriterler 4 ana başlıkta gruplandırılıyor: Sürdürülebilir yönetim, sosyo-ekonomik etkiler, kültürel etkiler ve çevresel etkiler. Bu başlıkların hedefi, turizm işletmelerini hem çevre dostu hem de sağlık ve hijyen açısından güvenli hale getirmek. Yeşil Turizm Sertifikası 3 ana aşamadan oluşuyor. 1. aşamada 14 kriter, 2. aşamada 15 kriter ve 3. aşamada 13 kriterin yerine getirilmesi gerekiyor. Türkiye Yeşil Turizm programı kapsamında tesisler isterlerse kademeli olarak belge başvurusunda bulunabilecek. 1. aşama belgesi için 14 kriter ve 2. aşama belgesi için 29 kriterin yerine getirilmesi gerekiyor. GSTC tarafından resmi program statüsü taşıyan Türkiye Yeşil Turizm Sertifikasyon Programı kapsamında tüm kriterleri sağlayarak sertifika alan tesislerin belgelerinde GSTC logosu yer alacak.

Oteller için “Yeşil Sertifika” kriterleri neler?

Otellere yeşil turizm sertifikası verilirken 4 bölümden oluşan 42 kriteri yerine getirip getirmediklerine bakılacak. “Etkili bir sürdürülebilir yönetimin gösterilmesi” başlığı adı altındaki A bölümündeki kriter başlıkları şöyle: Etkili bir sürdürülebilir yönetimin gösterilmesi başlığı adı altında “Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi”, “Yasal Uyum”, “Raporlama ve İletişim”, “Personel Katılımı”, “Müşteri Deneyimi”, “Doğru Tanıtım””, Binalar ve Altyapı”, “Uyum”, “Etki Ve Bütünlük”, “Sürdürülebilir Uygulamalar Ve Materyaller”, “Karadaki Su Ve Mülkiyet Hakları”, “Bilgi Ve Yorumlama”, “Destinasyonun Katılımı”.

“Yerel/Bölge toplumunun sosyal ve ekonomik faydalarının en üst düzeye çıkarılması ve olumsuz etkilerin en aza indirilmesi” başlığı altındaki B bölümünde yer alan kriterler şöyle: “Yerel Halkın/Bölge Halkının Desteklenmesi”, “Yerel/Bölgesel İstihdam”, “Yerel/Bölgesel Satın Alma”, “Yerel/Bölgesel Girişimciler”, “İstismar ve Taciz”, “Fırsat Eşitliği”, “İyi-Saygın Çalışma”, “Topluma Hizmet Faaliyetleri”, “Yerel/Bölgesel Geçim Kaynakları”.

“Kültürel mirasın faydalarının en üst düzeye çıkarılması ve olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi” başlığı adı altındaki C bölümünde yer alan kriterler şöyle: “Kültürel Etkileşimler”, “Kültürel Mirasın Korunması”, “Kültür ve Mirasın Sunulması”, “Eserler”.

“Çevreye olan faydaların en üst düzeye çıkarılması ve olumsuz etkilerin en aza indirilmesi” başlığı adı altındaki kriterler ise şöyle: “Sera Gazı Emisyonları”, “Taşımacılık, Atık Su, Katı Atık, Zararlı Maddeler”, “Kirliliğin En Aza İndirilmesi”, “Biyoçeşitliliğin Korunması”, “İstilacı Türler”, “Doğal Alanlara Ziyaretler”, “Yaban Hayatı Etkileşimleri”, “Hayvan Sağlığı ve Refahı”, “Yaban Hayatı Avcılığı ve Ticareti”.

Kimler Yeşil Turizm Sertifikası verebilecek?

Türkiye Yeşil Turizm Programı, GSTC uluslararası sertifika kriterlerine göre tanınmış ve “Acknowledged- Kabul Edilmiş” statüsü ile onaylanmış bir program. Belirli kriter ve şartları yerine getiren firmalar Türkiye’de Yeşil Turizm Programı kapsamında belgelendirme hizmeti verebilecek. Belgelendirme yapacaklardan istenen kriterler şöyle: Güvenli Turizm Sertifikasyon Programı için aranan tüm şartlara sahip olmak, GSTC sertifikasyon programı için Assurance Services International (ASI) tarafından konaklama tesislerine sertifika verebilmek üzere akredite olmak, GSTC marka ve logo kullanımı için yetkilendirilmiş olmak, gıda hijyeni ve güvenliği, iş sağlığı ve güvenliği, çevre yönetim sistemi konularında denetim tecrübesine sahip, yetkin ve yeterli denetçi ekibine sahip olmak, uluslararası marka olup; en az iki Avrupa ülkesinde olmak üzere, en az beş farklı ülkede -Türkiye hariç- akredite marka olarak kendi markası adı altında kendi firma şubeleri veya franchise sözleşmesi veya marka kullanım hakkı sözleşmesi ile en az 1 yıldır faaliyet göstermek, en az beş farklı ülkenin -Türkiye hariç- her birinde standart normları belirlenmiş en az 50 uluslararası sertifika düzenlemiş olmak, yetkin ve yeterli denetçi ekibini dahili/harici kaynaklarla hazır etme kabiliyetine sahip olmak, TÜRKAK’a 17020 ve/veya 17021 ve/veya 17065 akredite kurum olmak.

1 yıl geçerli olacak, sertifika ücretleri henüz belirlenmedi

Yeşil Sertifika Programının uygulanmasından Kültür ve Turizm Bakanlığı & Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) sorumlu olacak. Yeşil Sertifika 1 yıl süreyle geçerli olacak. Türkiye Yeşil Turizm Programı kuralları (denetim sıklığı, ücretler vb.) GSTC ile Türkiye tarafından belirlenecek. Yeşil Sertifika Yetkili Akreditasyon Kuruluşunun ismi şöyle: Assurance Services International (ASI)

Çorabatır: Oteller yeni kriterler doğrultusunda yatırım yapacak

Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Sururi Çorabatır, başarıyla uygulanan Güvenli Turizm Sertifikasının en büyük özelliğinin güncellenebiliyor olması olduğunu ifade etti. Çorabatır şöyle konuştu: “Sertifikaya günün şartlarına göre bazı maddeler çıkarılabiliyor ya da yenileri eklenebiliyor. Geleceği bekleyen en büyük sıkıntılardan biri iklim değişikliği, karbon salınımı, enerji verimliliği, geri dönüşüm, sıfır atık konuları olacak. Buna yönelik hazırlıklarımızı da yapıyoruz. Turizmciler olarak da buna ilişkin tedbirler almamız gerekecek.”

Kültür ve Turizm Bakan Mehmet Nuri Ersoy'un, programın 3 yıla yayılarak Güvenli ve Yeşil Turizm Sertifika şeklinde değiştirileceği yönündeki açıklamasını anımsatan Çorabatır, kriterlerinin de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile sektör paydaşlarının iş birliğinde belirleneceğini söyledi. Turizmcilerin de yeni kriterler doğrultusunda gerekli yatırımları yapacaklarına değinen Çorabatır, uzun soluklu bir çalışma olacağını söyledi. Çorabatır, turizmcilerin, yatırımlarında çevre hassasiyetini her zaman ön planda tuttuğunu ancak bundan sonra daha da dikkatli olunması gerektiğini vurgulayarak, "Sadece turizm sektörü değil, herkesin duyarlılık göstermesi gerekiyor ki gelecek nesillere daha temiz bir doğa bırakabilelim" ifadesini kullandı.