107 yeni otel geliyor!

İsa SEZEN

Pandemi döneminde duraksayan otel yatırımları 2022’de yeniden hız kazandı. Otel yatırım planlarını erteleyen çok sayıda yatırımcı bu yıl turizmin yeniden canlanmasıyla birlikte harekete geçti. Öyle ki 2022’nin ilk 8 ayında yatırım teşvik belgesi alınan otel sayısı turizmin en iyi yılı olan 2019’u da solladı.

Son 4 yılın en fazla otel yatırım teşvik belgesi 2022’de alındı

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın yatırım teşvik belgeleriyle ilgili istatistikleri incelendiğinde 2022’de yatırım teşvik belgesi alınan otel sayısındaki artış dikkat çekiyor. 2019’un ilk 8 ayında 24 şehirde 63 otel için, 2020’nin ilk 8 ayında 30 şehirde 92 otel için, 2021’in ilk 8 ayında ise 34 şehirde 73 otel için yatırım teşvik belgesi alınmıştı. 2022’nin Ocak-Ağustos döneminde ise 34 şehirde 107 yeni otel yatırımı için teşvik belgesi alındı.

Yeni yatak sayısında son 5 yılın en yüksek rakamı 2022’de…

Yeni otellerin yatak sayısında da 2022’de son 5 yılın en yüksek rakamına ulaşıldı. 2018’in ilk 8 ayında yatırım teşvik belgesi verilen otellerin yatak kapasitesi 18 bin 107, 2019’un aynı döneminde 14 bin 655, 2020’de 19 bin 94, 2021’de ise 10 bin 984 olmuştu. 2022’nin ilk 8 ayında yatırım teşvik belgesi alınan otellerin yatak kapasitesi ise 22 bin 765 oldu.

Döviz krizi bu yıl otellerin yatırım maliyetini de uçurdu

2021’in son aylarından itibaren döviz kurlarındaki olağanüstü hareketliliğe bağlı olarak maliyetlerdeki sert artışlar otel yatırım maliyetlerine de yansıdı. 2019’da teşvik belgesi alınan 63 otelin yatırım maliyeti 1 milyar 942 milyon lira, 2020’de 92 otelin 2 milyar 507 bin lira, 2021’de 73 otelin yatırım maliyeti 1 milyar 470 milyon liraydı. 2022’de ise yeni otellerin yatırım maliyeti tam anlamıyla uçtu. 2022’de teşvik belgesi alınan 107 otelin toplam yatırım maliyeti 15 milyar 263 milyon lira olarak gerçekleşti. 

En çok yatırım “3 yıldızlı"ya

2022’nin ilk 8 ayında yıldız sayısı açısından kıyaslama yapıldığında en çok 3 yıldızlı oteller için yatırım teşvik belgesi alındı. Buna göre 36 tane 3 yıldızlı, 28 tane 4 yıldızlı, 20 tane 5 yıldızlı, 1 tane 2 yıldızlı, 1 tane 1 yıldızlı, 3 tane özel belgeli, 15 tane butik, 1 dağ evi, 2 kırsal turizm tesisi için yatırım teşvik belgesi alındı.

2022’de en çok otel yatırım belgesi alınan şehirler!

2022’de en çok otel yatırım teşvik belgesi alınan şehirler arasında ilk sırada İstanbul yer aldı. 2022’nin ilk 8 ayında İstanbul’da 15 yeni otel yatırımı için teşvik belgesi alındı. Aynı dönemde Muğla’da 14, Antalya’da 12, İzmir’de 9, Çanakkale’de 6, Ankara’da 6, Nevşehir’de 4, Yalova’da 3, Edirne’de 3, Kars’ta 3, Kayseri’de 2, Kastamonu’da 2, Mardin’de 2, Rize’de 2, Balıkesir’de 2, Aydın’da 2, Bolu’da 2, Bursa’da 2, Afyon’da 1, Artvin’de 1, Diyarbakır’da 1, Gaziantep’te 1, Kırklareli’nde 1, Kocaeli’nde 1, Mersin’de 1, Sakarya’da 1, Samsun’da 1, Sivas’ta 1, Şanlıurfa’da 1, Sakarya’da 1, Uşak’ta 1, Van’da 1, Trabzon’da 1, Tunceli’de 1 otel için yatırım teşvik belgesi alındı.

İşler: Kırılganlık eşiğini aşması turizm sektörüne rağbeti artırdı 

Ege Turistik İşletmeciler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, özellikle 2022’de otel yatırımlarının hız kazanmasının birçok sebebi olduğunu söylüyor. İşler, pandeminin etkileri azalıp normalleşme başladığında otel yatırımı yapacakların da gaza bastığını belirtiyor. Yatırımcıların tünelin ucundaki ışığı ve insanların tatil isteklerindeki artışı da gördüğünü belirten İşler, şöyle konuşuyor: “Yatırımcılar modern insanın iş hayatında tatilin zaruri olduğunu bildiği için tünelin ışığını gördüğü anda hemen turizme yöneldi. Türkiye’nin şu anda en büyük markası turizm. Turizmde dünyada ilk 5’teyiz. Yatırımcılar turizm sektörünün kırılganlık eşiğini aştığını, tüm kriz dönemlerine rağmen yoluna devam edebileceğini görüyor. Yabancı yatırımcı da turizm yatırımını cazip buluyor. Çünkü otel yatırımının gayrimenkul değeri de var. Turizmin kendisinin getirisi olduğu gibi otel binası da gayrimenkul olarak değer kazanmaya devam ediyor. Devletten 49 yıllığına kiralanan arazilere yapılan yatırımların geri dönüşü oldukça tatmin edici. Bir de döviz kazanılan iş olarak otelcilik tercih ediliyor. Yurt içi ve yurt dışından girişimciler, daha az yatırımla daha hızlı dönüş alabileceği bir sektör olduğu için otelciliğe yöneliyor. İhracatçı kalemler içinde en cazip yatırım şu anda turizm. Pandemide bile turizm sektörü ayakta kaldı. Pandemiden çıkar çıkmaz turizm sektörüne yatırım arttı. Kültür ve Turizm Bakanlığı da turizm sektörünü stratejik sektör olarak açıkladı. Bu da devletin ileriye dönük olarak turizmi destekleme ve önünü açma kararlığının bir göstergesi. Türkiye’nin 2030 yılında 60 milyon, 2050 yılında da 100 milyon turist hedefi var. Bu rakam da otel yatırımı yapacaklar için iştah kabartıcı.” 

Daha fazla otel yatırımı yerine turizmin çeşitlendirilmesi lazım!

Son yıllarda Antalya, Bodrum, Fethiye gibi bölgelerde birbirinin kopyası çok tesis yapıldığını bu bölgelerde arz fazlalığının oluştuğunu belirten İşler, “Artık Antalya gibi çok sayıda tesisin olduğu bölgelere yatırım yapılmaması, var olan tesislerin kalitesinin yükseltilmesi lazım. Daha fazla yatak izni verilerek Antalya’nın turizm potansiyeli baltalanmamalı. Şehir otellerinde, hala bazı bölgelerde yatırıma ihtiyaç var. Türkiye’nin bundan sonraki süreçte turizmi çeşitlendirecek yatırımlara yönelmesi lazım. Yayla, bisiklet, gastronomi, orman gibi birçok farklı turizm çeşidi var. Günümüz kuşağı yeni konseptleri ve daha sakin yerleri istiyor. Kompakt, çok büyük alanların tasarlanıp yatağı, çevresi, eğlencesiyle bütünsel bakışla bir kalkınma modeli olarak turizm projelerine izin verilmesi lazım” diyor.

Tayfun Döşkaya: Otel yatırımı yapanlar bir taşla iki kuş vurduğu için ilgi artıyor

TD Hospitality Consulting Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Döşkaya, bu yıl otel yatırımlarının artış trendine girmesiyle ilgili Gastronomi Dergisi’nin sorularını cevaplandırdı. Son dönemde otel yatırımlarının artmasında iki önemli faktörün etkili olduğunu belirten Döşkaya, şöyle konuşuyor: “Döviz krizinin ardından TL döviz karşısında ciddi değer kaybetti. TL mevduatları bankada durduğunda getirisi oldukça sınırlı. TL mevduatını daha iyi bir getiri sağlayabilecek yatırım enstrümanına dönüştürmek isteyen bazı yatırımcılar otelciliğe yöneliyor. Yaptığı otel binası ve arsası gayrimenkul olarak banka mevduatından çok daha iyi getiri sağlıyor. Bina durduğu yerde yılda yüzde 30-40 değer kazanıyor. Enflasyondaki yükselişten daha az etkileniyor. Bir de otellerin gelirlerinin önemli bir kısmını yabancı ya da gurbetçi turistten elde edilen döviz gelirleri oluşturuyor. İş yapıp döviz geliri elde etmek şu anda TL geliri elde etmekten çok daha avantajlı. Bu da otel yatırımını cazip hale getiriyor. Şu bir gerçek ki insanların tatil talebi hiç bitmeyecek. Ekonomileri ne kadar daralsa da giderek daha da artacak. Bu boyutuyla turizm ölmeyecek bir sektör olduğu için otelciliğe yönelenlerin sayısı gün geçtikçe artıyor. Burada yapılması gereken, her gelir segmentine uygun konseptte tesislerin yapılması. Zengin turist, orta gelir grubunda ya da bütçesi daha ekonomik tatile imkân veren turistlere hitap edecek tesisler inşa edilmeli.”

Bankalar otel projeleri için kredilere ulaşmayı kolaylaştırmalı

Son yıllarda proje finansmanına ulaşımın çok zorlaştığını belirten Döşkaya, “Bankaya başvuruyorsunuz ‘Ne kadar öz sermaye ne kadar kredi kullanacaksın’ diye soruyor. Daha önceleri bankalar proje finansmanında yüzde 30 öz sermaye, yüzde 70 kredi oranını baz alırken bu yıl yüzde 50 öz sermaye, yüzde 50 kredi oranını baz almaya başladılar. Çok ciddi temlikler vermeniz gerekiyor. Bu temlikler sebebiyle yatırımcının ticari hareket sahası ciddi şekilde daralıyor. Bankaların projenin ne kadar doğru proje olduğunu değerlendirip lokasyon, konsept ve işletme modeli piyasada karşılık bulan otel yatırımları için kredi koşullarını kolaylaştırması lazım. Fizibil bir yatırımsa gerekli kolaylık sağlanıp finanse edilmeli” diyor.

Milyarlık otel yatırımı yapacak şirketler!

Bu yılın ilk 8 ayında teşvik belgesi alınan en yüksek miktarlı otel yatırımları da belli oldu. 2022’de teşvik belgesi verilen en yüksek miktarlı otel yatırımı Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy’a ait otelcilik şirketinin oldu. Bakan Ersoy’un sahibi olduğu MRA Turizm ve Otel İşletmeciliği AŞ’nin Bodrum Türkbükü’nde 2 milyar 350 milyon lira yatırımla yapacağı 307 oda, 870 yataklı 5 yıldızlı otel projesine temmuz ayında yatırım teşvik belgesi verildi. Yine Ersoy’un sahibi olduğu Antalya’daki iki Voyage Oteli’nin ve golf sahasının yenilenmesi için yapılacak 2 milyar 150 milyon liralık yatırım için haziran ayında yatırım teşvik belgesi verildi. Temmuz ayında Gülmete Turizm Yatırımlarının 1 milyar 362 milyon TL yatırımla Muğla’da yapacağı 5 yıldızlı bin 770 yataklı otel için yatırım teşvik belgesi aldı. Ağustos ayında teşvike bağlanan komple yeni otel yatırımları arasında Alarko ve Alachaty Turizm'in yatırımları dikkat çekti. Buna göre Alarko’nun 780 milyon lira yatırımla Bodrum'a yapacağı 5 yıldızlı 934 yataklı otel ile Alachaty Turizm’in 995 milyon TL yatırımla Çeşme’ye yapacağı 4 yıldızlı 500 yataklı otel teşvike bağlanan en büyük konaklama yatırımları oldu.

Antalya’nın sembol oteli 2023’te açılacak

Antalya'da 1975 yılında açılan, 38 yıllık faaliyetin ardından 2013 yılında yenilenmek amacıyla kapatılan 204 odalı Divan Talya Otel yargı süreci sebebiyle 8 yıldır kapalı duruyordu. Yargı sürecinin tamamlanmasının ardından Koç Holding 50 milyon dolarlık yatırımla oteli yıkıp yeniden yapım çalışmalarına başlamıştı. Otelin yıkım çalışmaları 2021 yılı Nisan ayında başlamıştı. 7 katlı olan Divan Antalya Talya Otel binası tamamen yıkıldı. 5 katlı yeni bir bina planlayan Divan Grubu yeni otelin inşasını sürdürüyor. Yeni Divan Antalya Talya’nın kapılarını 2023 yılında açması bekleniyor. 1970'li yıllarda Antalya'da açılan ilk 5 yıldızlı otel olan Divan Talya, Koç ailesi için de ayrı bir öneme sahip. Koç Topluluğu’nun kurucusu Vehbi Koç, 25 Şubat 1996 yılında, 95 yaşında Divan Talya’nın 609 numaralı odasında hayata veda etmişti. O günden bu yana merhum Koç’un kullandığı oda kapalı tutulurken, Vehbi Koç’un büstü otelde asansörlerin hemen yanına yerleştirildi. Talya Otel, Mayıs 2013'te kapatılmıştı. 204 odalı otelin kapanışı nedeniyle düzenlenen basın toplantısında dönemin Divan Grubu Genel Müdür Yardımcısı Faik Öztunç, "Bu bir veda değil, devre arası" demişti.

Türkiye’de 2022’de 3 otel açtı, 3 otel daha açacak

Türkiye’de 28 otelle hizmet veren dünya otelcilik devi IHG Hotels, 2022’de 3 oteli daha faaliyete aldı. 2022 yılı içinde Holiday Inn Trabzon East, Crowne Plaza Ankara ve Crowne Plaza İstanbul Tuzla Viaport Marina otellerini hizmete alan IHG Hotels Türkiye’de 2023 ve 2024 yıllarında 3 otel daha açacak. 2022 yılının aralık ayında açılması planlanan Holiday Inn Express Ankara Airport, 122 odalı olarak planlandı. 2023 yılının yaz aylarında açılması planlanan 140 odalı Crowne Plaza Istanbul Ortaköy Bosphorus, panaromik şehir manzarasına sahip bir çatı restoranına ve fitness merkezine ev sahipliği yapacak. Doğu Anadolu bölgesindeki 115 odalı Holiday Inn Erzurum otelinin de 2023 yılının sonunda hizmete açılması planlanıyor.

Otelcilik devi 4 markasını daha Türkiye’ye getirecek!

Dünyanın en büyük otelcilik zincirlerinden Marriott, Türkiye’ye yeni markalar getirmeye hazırlanıyor. Marriott International Körfez, Levant ve Türkiye Bölge Başkan Yardımcısı Şafak Güvenç bu yıl için Türkiye’de 10 yeni otel hedeflerini tutturacaklarını söyledi. Güvenç, büyüme planlarını ise şu sözlerle ifade etti: “Residence Inn markasının Türkiye'deki ilk örneği olan Residence Inn by Marriott İstanbul Ataşehir, JW Marriott Hotel İstanbul Marmara Sea ve Sheraton İstanbul Esenyurt gibi 7 yeni tesisi pazara ekledik. Şimdi de Hotel DeCamondo Galata, a Tribute Hotel ve Burdock Hotel Istanbul, Autograph Collection dahil olmak üzere yıl sonuna kadar daha fazla tesis açma yolundayız. Marriott International’ın dünyada 30 markası bulunuyor. Türkiye’deki 18 markaya yenilerini ekleyeceğiz. Moxy Hotels, Westin Hotels, Tribute Portfolio ve Marriott Executive Apartments gibi yeni markaları da Türkiye’ye getirmeyi planlıyoruz.”