İstanbul Sanayi Odası gıdanın devlerini açıkladı

İstanbul Sanayi Odası (İSO)’nun 2020 yılı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırması ile üretimden satışlara göre oluşturulan listede, gıda sanayinden de 109 kuruluş yer aldı. İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) her yıl yaptığı Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının 2020 yılı sonuçları, İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan tarafından düzenlenen basın toplantısında açıklandı.

Koç Holding kuruluşları Tüpraş’ın zirvedeki, Ford Otomotiv’in ikinci sıradaki yerini koruduğu 2020 yılı listesinde, gıda sektöründe faaliyet gösteren 109 şirket de yer alıyor.

İSO Türkiye’nin 500 Sanayi Kuruluşu 2020 araştırmasına göre oluşturulan listedeki Gıda Sanayi kuruluşları şöyle:

Sıra No		Kuruluşlar	Üretimden Satışlar (Net) (TL)
2020	2019
26	25	Unilever San. ve Tic. T.A.Ş.	7.295.482.773
36	33	Eti Gıda San. ve Tic. A.Ş.	5.437.168.514
48	49	Konya Şeker San. ve Tic. A.Ş.	4.290.923.397
51	45	Coca-Cola İçecek A.Ş.	4.117.019.413
53	59	Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.	4.048.530.361
65	58	Banvit Bandırma Vitaminli Yem Sanayi A.Ş.	3.432.002.880
67	57	SÜTAŞ Süt Ürünleri A.Ş.	3.426.086.914
74	78	Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü	3.159.163.182
76	66	Şenpiliç Gıda Sanayi A.Ş.	3.148.120.974
80	87	Bunge Gıda San. ve Tic. A.Ş.	2.955.388.047
85	128	Abalıoğlu Yağ San. ve Tic. A.Ş.	2.767.121.972
86	117	Oba Makarnacılık San. ve Tic. A.Ş.	2.747.249.388
92	–	Er Piliç Entegre Tavukçuluk Üretim Pazarlama ve Tic. A.Ş.	2.641.103.797
93	91	Abalıoğlu Lezita Gıda Sanayi A.Ş.	2.547.653.650
98	136	Gümüşdoğa Su Ürünleri Üretim İhracat ve İthalat A.Ş.	2.439.306.383
100	130	Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü	2.368.325.242
103	89	Namet Gıda San. ve Tic. A.Ş.	2.323.242.778
108	104	C.P. Standart Gıda San. ve Tic. A.Ş.	2.250.935.030
112	100	BEYPİ Beypazarı Tarımsal Üretim Pazarlama San. ve Tic. A.Ş.	2.155.177.275
113	131	Cargill Tarım ve Gıda San. Tic. A.Ş.	2.138.165.316
114	122	Altınmarka Gıda San. ve Tic. A.Ş.	2.109.731.538
116	126	Pınar Süt Mamülleri Sanayii A.Ş.	2.071.624.573
119	150	Kılıç Deniz Ürünleri Üretimi İhr. İth. ve Tic. A.Ş.	2.059.402.632
121	124	Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş.	2.052.287.724
132	185	Durak Fındık San. ve Tic. A.Ş.	1.920.577.626
135	135	Şölen Çikolata Gıda San. ve Tic. A.Ş.	1.889.621.852
148	137	S.S. Trakya Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği	1.786.098.829
150	163	Başhan Tarımsal Ürünleri Pazarlama San. ve Dış Tic. A.Ş.	1.764.017.518
160	154	Panagro Tarım Hayvancılık Gıda San. ve Tic. A.Ş.	1.668.870.610
162	139	Progıda Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.	1.659.890.442
163	212	Memişoğlu Tarım Ürünleri Ticaret Ltd. Şti.	1.657.770.098
171	219	Mutlu Makarnacılık San. ve Tic. A.Ş.	1.582.128.034
172	177	Reka Bitkisel Yağlar San. ve Tic. A.Ş.	1.580.286.065
173	275	Aves Enerji Yağ ve Gıda Sanayi A.Ş.	1.568.931.018
182	188	Doğuş Çay ve Gıda Maddeleri Üretim Pazarlama İth. İhr. A.Ş.	1.455.188.154
183	162	Gedik Tavukçuluk ve Tarım Ürünleri Tic. San. A.Ş.	1.452.451.874
185	194	Tat Gıda Sanayi A.Ş.	1.441.679.506
189	153	Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayii A.Ş.	1.422.841.560
192	202	Balsu Gıda San. ve Tic. A.Ş.	1.409.406.342
193	209	Çekok Gıda San. ve Tic. A.Ş.	1.408.835.710
195	189	Türk Tuborg Bira ve Malt Sanayii A.Ş.	1.400.611.815
197	186	Bifa Bisküvi ve Gıda Sanayi A.Ş.	1.397.381.075
205	399	Arslantürk Tarım Ürünleri San. İhr. ve İth. A.Ş.	1.356.905.227
208	–	Aydın Kuruyemiş San. ve Tic. A.Ş.	1.349.303.854
215	197	Aynes Gıda San. ve Tic. A.Ş.	1.307.126.427
221	304	Kadooğlu Yağ San. ve Tic. A.Ş.	1.291.342.453
222	237	Tadım Gıda Maddeleri San. ve Tic. A.Ş.	1.283.051.595
229	228	Hastavuk Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş.	1.259.886.155
230	303	Göknur Gıda Maddeleri Enerji İmalat İth. İhr. Tic. ve San. A.Ş.	1.239.462.094
233	233	Yayla Agro Gıda Sanayi ve Nakliyat A.Ş.	1.219.078.300
237	236	Elvan Gıda San. ve Tic. A.Ş.	1.182.023.253
249	272	Elita Gıda San. ve Tic. A.Ş.	1.135.507.738
252	259	Savola Gıda San. ve Tic. A.Ş.	1.131.148.454
259	265	Beşler Makarna Un İrmik Gıda San. ve Tic. A.Ş.	1.086.612.632
260	394	Yavuz Gıda San. ve Tic. A.Ş.	1.084.510.516
268	254	Kent Gıda Maddeleri San. ve Tic. A.Ş.	1.053.903.612
270	286	Lesaffre Turquie Mayacılık Üretim ve Ticaret A.Ş.	1.040.963.866
273	420	Eksun Gıda Tarım San. ve Tic. A.Ş.	1.029.342.114
277	300	Yonca Gıda Sanayi İşletmeleri İç ve Dış Ticaret A.Ş.	1.015.308.459
301	406	Armada Gıda Tic. San. A.Ş.	958.201.851
302	338	Nuh’un Ankara Makarnası San. ve Tic. A.Ş.	956.058.615
310	348	Ofis Yem Gıda San. Tic. A.Ş.	937.480.944
315	240	Akyem Adana Yem Yağ Biodizel Tarım ve San. Tic. A.Ş.	928.039.417
319	334	Lidersan Sağlık ve Gıda Ürünleri A.Ş.	909.181.720
342	316	Pınar Entegre Et ve Un Sanayii A.Ş.	844.890.720
344	301	Doğuş Yiyecek ve İçecek Üretim San. Tic. A.Ş.	837.602.640
345	380	Ulusoy Un San. ve Tic. A.Ş.	837.287.067
346	449	Er Yem Gıda Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.	834.690.034
348	–	Nadir Yağ San. ve Tic. A.Ş.	829.046.333
354	427	ADM Besin ve Tarım A.Ş.	815.798.498
363	373	Kozlu Gıda İmalat San. Tic. ve Taşımacılık A.Ş.	804.710.316
367	343	Bupiliç Entegre Gıda San. Tic. A.Ş.	799.823.269
368	–	Tarımkredi Birlik Tarım Ürünleri Hayvancılık Ambalaj Petrol Nakliyat İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş.	797.808.118
369	263	Sırmagrup İçecek San. ve Tic. A.Ş.	796.458.250
371	402	Tukaş Gıda San. ve Tic. A.Ş.	789.197.658
375	392	Çamlı Yem Besicilik San. ve Tic. A.Ş.	771.886.085
378	436	Ulaş Gıda Un Tekstil Nakliye Tic. ve San. A.Ş.	765.911.234
379	346	Özgün Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.	763.220.900
380	429	Oruçoğlu Yağ San. ve Tic. A.Ş.	762.960.529
382	433	Agromey Gıda ve Yem San. Tic. A.Ş.	758.940.785
399	463	Peyman Kuruyemiş Gıda Aktariye Kimyevi Maddeler Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.	717.336.409
403	437	S.S. Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği	708.947.244
406	369	Poyraz Poyraz Fındık Entegre San. ve Tic. A.Ş.	701.432.622
408	457	Özyılmaz Fındık San. ve Tic. A.Ş.	699.530.150
409	417	Yörükoğlu Süt ve Ürünleri San. Tic. A.Ş.	698.575.376
410	415	Teksüt Süt Mamülleri San. ve Tic. A.Ş.	696.728.518
417	458	Durum Gıda San. ve Tic. A.Ş.	691.661.744
421	–	Verde Yağ Besin Maddeleri San. ve Tic. A.Ş.	685.638.160
424	–	Kervan Gıda San. ve Tic. A.Ş.	682.485.550
425	396	Mey Alkollü İçkiler San. ve Tic. A.Ş.	682.118.135
427	411	Uludağ İçecek Türk A.Ş.	672.851.240
434	499	Beşler Et Gıda San. ve Tic. A.Ş.	665.890.514
440	–	Unat Yağ Gıda San. ve Tic. A.Ş.	658.672.098
446	–	Yavuzkan Hazel Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.	650.669.779
450	484	Enka Süt ve Gıda Mamülleri San. ve Tic. A.Ş.	642.641.655
452	–	Detay Gıda San. ve Tic. A.Ş.	638.001.094
455	468	Omnia Nişasta San. ve Tic. A.Ş.	636.798.304
456	403	TARFAŞ Tarımsal Faaliyetler Üretim San. ve Tic. A.Ş.	635.815.160
459	–	Aycan Entegre Gıda A.Ş.	633.099.625
461	498	Soyyiğit Gıda San. ve Tic. A.Ş.	631.313.636
462	469	Felda Iffco Gıda San. ve Tic. A.Ş.	629.715.672
465	354	Ova Un Fabrikası A.Ş.	627.930.851
466	–	Işık Tarım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.	626.416.613
468	–	Kula Yağ ve Emek Yem San. Tic. A.Ş.	617.631.137
475	–	Dardanel Önentaş Gıda Sanayi A.Ş.	602.076.286
476	475	Safa Tarım A.Ş.	600.825.468
477	471	Gürsoy Yem Gıda ve Hayvancılık San. Tic. A.Ş.	600.125.735
484	–	Şenocak Gıda Fındık Entegre Tur. Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.	593.519.490
490	–	Assan Gıda San. ve Tic. A.Ş.	588.404.926

 

Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun üretimden satışları 2020 yılında 1 trilyon 22 milyar TL'den 1 trilyon 179 milyar TL'ye yükselerek yüzde 15,3 oranında arttı. Ancak bu büyüme performansı, 2018'deki yüzde 34,5 ve 2019'daki yüzde 16,4'lük artışlar ile karşılaştırıldığında yavaşladı. 

Pandemi yılında İSO 500'ün ihracatı ise yüzde 12,8 oranında gerileyerek 64,1 milyar dolar oldu. İSO 500'ün ihracat performansı Türkiye'nin genel ve sanayi ihracat performansından bir ölçüde olumsuz ayrışsa da yine de İSO 500,  Türkiye ihracatı içindeki ağırlığını korudu. İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, enflasyonun yanı sıra ithal hammadde fiyatlarındaki yüksek artışın sanayici üzerinde giderek daha fazla baskı yarattığını; TL'deki değer kaybı, enflasyondaki artış ve faizlerdeki dalgalanmalar nedeniyle finansman yüklerinin de önemli ölçüde arttığını söyledi. 

TÜPRAŞ yine zirvenin hakimi

'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu' araştırmasının 2020 yılı sonuçlarına göre;  2020 yılında üretimden satışlara göre en büyük kuruluş geçen yıl olduğu gibi 58 milyar 593 milyon TL ile TÜPRAŞ (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.) oldu. Sıralamada ikinci 45 milyar 223 milyon TL ile Ford Otomotiv Sanayi A.Ş., üçüncü 31 milyar 242 milyon TL ile Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. ve dördüncü de 30 milyar 812 milyon TL ile Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. oldu.

 "Ekonomimizin sanayi gibi güçlü bir saç ayağı var"

Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2020 araştırmasının sonuçlarını açıklayan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, "İSO 500 Büyük'ün 2020 sonuçları, ekonomimizin sanayi gibi güçlü bir sac ayağının olduğunu ortaya koyuyor. Ama bunun sürdürülebilir kılınması adına dünün sonuçlarını güncel gelişmeler ve veriler ışığında da değerlendirmeliyiz.  Bu anlamda İSO-Markit işbirliği kapsamında açıklanan İmalat Sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerine baktığımızda, özellikle son birkaç aydır ülkemizin dünya sanayi verilerinden negatif ayrıştığını görmekteyiz. Açıklanan son Nisan 2021 PMI verilerine baktığımızda, 55,8 olarak ölçülen Küresel İmalat Sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) son 11 yılın en yüksek seviyesine ulaşmış görünüyor. En büyük ihracat pazarımız olan Euro bölgesi PMI endeksi de 62,9'luk seviyesi ile 24 yıllık veri geçmişinin rekoruna imza atıyor. Buna karşın Türkiye PMI endeksinin Nisan'da 50,4'lük seviyesiyle dünyadan negatif ayrışmasını her kesimin dikkate alması gerekiyor. Dünya sanayisi, 2009 yılından bu yana en olumlu günlerini yaşarken, global kıyaslama yapabilme noktasında en değerli ve güvenilir marka olan ve imalat sektöründe 34 ekonomide ölçülen PMI verilerinde performansı en düşük dördüncü ülke olduğumuzu göz ardı etmememiz gerekiyor. Bunun temel sebeplerine mutlaka inmeliyiz" diye konuştu.

 "Yurtdışından gelen hammaddelerin fiyatlarında yüksek boyutlu artış yaşanıyor"

Bu konuda enflasyonda ve finansman piyasalarında tekrar başlayan olumsuzlukların en temel iki neden olduğunu vurgulayan Bahçıvan, "Öte yandan yurt dışından gelen hammaddelerin fiyatlarında yaşanan yüksek boyutlu artışlar sanayicimiz üzerinde giderek daha fazla baskı yaratmaktadır. Bu artışlar, ilave bir işletme sermayesi ve buna bağlı bir finansman ihtiyacı oluşturması bakımından önümüzdeki günler için çok ciddi bir stres kaynağı olacaktır. Bu yıl sanayicimiz açısından bir başka önemli stres kaynağı da enflasyondur" dedi. 

"Asla asla yüksek enflasyonlu bir ortamda yaşamak istemiyoruz"

Bahçıvan, "Biz sanayiciler olarak asla ve asla yüksek enflasyonlu bir ortamda yaşamak istemiyoruz. Enflasyonun toplumlar için de, ekonomiler için de, sanayiler için de öngörülemezlik, istikrarsızlık olduğuna inanıyoruz. Onun için ne yapıp edip enflasyon mücadelesini mutlaka kazanmalıyız. Enflasyonun olduğu ortamda kolay kolay yatırım yapılmaz. Nitekim geçen yıl yatırım teşvik belgelerinde yaşanan yüksek oranlı artışa rağmen, yatırım iştahının fiiliyata dönmediğini son dönemlerde net bir şekilde gözlemliyoruz." ifadeleriyle sözlerini sürdürdü. 

Üretimden satışlar yüzde 15,3 arttı

Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşunun üretimden satışları 2020 yılında 1 trilyon 22 milyar TL'den 1 trilyon 179 milyar TL'ye yükselerek yüzde 15,3 oranında arttı. Büyüme performansı, 2018'deki yüzde 34,5 ve 2019'daki yüzde 16,4'lük artışlar ile karşılaştırıldığında yavaşladı. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan "Tüketici enflasyonu ile arındırıldığında 2020 yılında üretimden satışlar reel olarak sadece binde 6 artış gösterdi. Bu oran son dört yılın en düşük reel artışı oldu. 2020 yılında görülen bu yavaşlamada COVID-19'a karşı uygulanan kısıtlamalar ve küresel pazarların bir süre kapalı kalması tabii ki etkili oldu. Yılın ikinci yarısında talep toparlanmaya başlasa da, finansal dalgalanma, yükselen faizler ve salgında yükselen ikinci dalga iç satışları sınırladı" dedi. 

İhracatta yüzde 12,8 düşüş

İSO 500'ün ihracatı da yüzde 12,8 oranında gerileyerek 64,1 milyar dolar oldu. İSO 500'ün ihracat performansı Türkiye'nin genel ve sanayi ihracat performansından bir ölçüde olumsuz ayrışsa da yine de İSO 500,  Türkiye ihracatı içindeki ağırlığını korudu. 2020 yılında İSO 500 Türkiye ihracatının 37,8'ini, sanayi sektörü ihracatının ise yüzde 39,2'sini gerçekleştirdi. 2000'li yılların ortalarından itibaren 460 bandında seyreden ihracat yapan kuruluşların sayısı 2020 yılında da 465 oldu. 

Faaliyet kârı yüzde 55 arttı

Araştırmaya göre, sıralamanın ilk 50'sini oluşturan kuruluşların toplam üretimden satışlar içinden aldığı pay bir miktar azalmakla birlikte toplamda yüzde 50'ye yakın seviyelerini korudu. Araştırmanın temel göstergelerinden İSO 500 Büyük'ün esas faaliyetlerinden elde ettiği kârı gösteren faaliyet karı bir önceki yıla göre yüzde 55 oranında artarak 142,8 milyar TL oldu. Faaliyet karlılığı oranı da 2,7 puan artarak yüzde 10,8'e çıktı. Benzer şekilde ölçülmeye başlandığı 2013'ten bu yana 2019 yılı hariç sürekli artış gösteren FAVÖK büyüklüğü, 2020 yılında yüzde 43,1 artışla 184,4 milyar TL'ye çıkarken, FAVÖK kârlılığı oranı da 2,6 puan artışla yüzde 13,9'a yükseldi. Yine vergi öncesi dönem kâr ve zarar toplamı da yüzde 50,1 artarak 92,5 milyar TL oldu. Sanayi kuruluşlarının kârları 2020 yılında artış eğilimi gösterdi. 

Finansman giderleri yüzde 39,2 artış gösterdi

İSO 500'ün kârlılık verilerine göre, faaliyet kârlılığındaki iyileşmenin yanı sıra özellikle net kambiyo kârlarının etkisiyle üretim faaliyeti dışı gelirlerdeki artış da kârlılığa pozitif katkı yaptı. İSO 500'ün diğer faaliyetlerden olağan gelir ve kârları 237,9 milyar lira iken, gider ve zararları 194,4 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Bu iki rakam arasındaki fark alındığında, İSO 500'ün 43,4 milyar liralık üretim faaliyeti dışı net gelir elde etti. 

Finansman giderleri, İSO 500'ün kârlılığında belirleyici olmayı sürdürdü. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan "2020 yılında COVID-19 salgını ile oluşan finansal koşullar içinde Türk lirasındaki değer kaybı, enflasyondaki artış ve faiz oranlarındaki dalgalanmalar sonucunda bir önceki yıla göre finansman yükü önemli ölçüde arttı. 2020 yılında İSO 500'ün finansman giderleri yüzde 39,2 artışla 88,8 milyar TL'ye yükseldi. Bununla birlikte, faaliyet kârı yüzde 55'lik artışla 142,8 milyar TL'ye çıktı ve bu sayede finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı yüzde 69,3'ten yüzde 62,2'ye geriledi. Yaşanan bu göreli iyileşmeye rağmen, sanayi kuruluşları ana faaliyetlerinden elde ettikleri kârların halen oldukça önemli bir bölümünü finansman giderlerine ayırmaya devam etti" diye konuştu. 

"Özkaynak artsa da borç-özkaynak dağılımı hala kronik sorun"

Borçlanma ile öz kaynakların dağılımını yansıtan kaynak yapısında, İSO 500'ün 2020 yılında toplam borçları yüzde 23 gibi yüksek bir oranda arttı. Firmalar, faaliyet kârlılığındaki artışın desteğiyle özkaynaklarını da yüzde 23,2 gibi benzer bir oranda büyütebildi. Bahçıvan "Bu durum, borçların özkaynaklara göre çok daha hızlı arttığı geçmiş iki yılla kıyaslandığında umut verici görünüyor. Buna rağmen mevcut borç-özkaynak dağılımı sanayicilerimiz için mutlaka çözülmesi gereken kronik bir sorun. Çünkü borçlanma ile özkaynakların dağılımına baktığımızda, İSO 500'de 2015 yılı ile birlikte ilk kez yüzde 60'ların üstüne çıkan toplam borçların payı takip eden yıllarda artış eğilimini sürdürdü. 2020 yılında ise toplam borçların payı yüzde 68,4 ve özkaynakların payı yüzde 31,6 ile aynı kaldı" dedi. 

Krediler daha çok sanayi dışı sektörlere yöneldi

İSO 500'ün toplam mali borçları 2020 yılında yüzde 23 oranında artarak 406,3 milyar TL'den 499,6 milyara ulaştı. Borçların vadelerine göre gelişiminde ise kısa vadeli mali borçlar yüzde 22,4'lük artışla 168,3 milyar TL'den 206 milyar TL'ye yükselirken, uzun vadeli mali borçlar ise yüzde 23,3 oranında artarak 238 milyar TL'den 293,5 milyar TL'ye çıktı. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan "Burada bir noktaya dikkatinizi çekmek istiyorum. 2020 yılında Türkiye'de yüzde 35'lerde seyreden oldukça güçlü bir kredi büyümesi yaşanırken, İSO 500'ün mali borçlarındaki artışın yüzde 23'le sınırlı kalması, kredilerin daha çok sanayi dışı sektörlere yöneldiğini gösteriyor. Yine 2017 ve 2018 yıllarında artış eğilimi gösteren kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki payı, 2019'da yüzde 41,4'e, 2020'de ise yüzde  41,2'ye geriledi. Son iki yılda gerek borç yapılandırmaları gerekse farklı finansal enstrüman seçeneklerine rağmen kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki payı yatay seyrini korudu" dedi. 

Duran varlıkların payı 2,8 azaldı

En önemli göstergelerden toplam varlıklar içinde dönen ve duran varlıklar ilişkisine bakıldığında İSO 500'de duran varlıkların toplam aktifler içindeki payı 2015 yılında yüzde 46,3'e kadar yükseldikten sonra gerilemeye başlayarak 2019 yılında yüzde 39,1 oldu. 2020 yılında duran varlıkların payı 2,8 puan daha azalarak yüzde 36,3'e geriledi. Olağan dışı koşullar firmaları likit varlıklara yöneltirken, duran varlık yatırımlarını sınırladı. Erdal Bahçıvan "Her ne kadar duran varlıklar son yıllarda düşüş eğiliminde olsa da buna yol açan bir faktöre daha dikkatinizi çekmek istiyorum. Biliyorsunuz en son enflasyon muhasebesi uygulaması 2004 yılında yapılmıştı. Sonrasında firmaların bilançolarında yeniden değerleme işlemi genellikle yapılamadı. Son 3 yılda yüksek enflasyonun hayatımıza yeniden girdiği göz önüne alındığında, sanayimizin duran varlığını yeniden değerleme ihtiyacı açıkça görülüyor. Sanayicilerimizin son dönemlerde yeniden değerleme taleplerini giderek daha sık bir şekilde dile getirmeleri de bunu gösteriyor" dedi. 

KDV yükü yüzde 14,3 arttı

İSO 500'ün devreden KDV yükü, yükselişini sürdürdü, bir önceki yıla göre yüzde 14,3 oranında artarak 12,4 milyar TL oldu. Bahçıvan "Bu rakam, İSO 500'ün toplam mali borçlarının yüzde 2,5'i düzeyinde. Sanayicilerimizin yüksek finansman ihtiyacı sürerken, kuruluşlarımız önemli bir kaynağı, sıfır faiz ile devlete borç vermeye devam ediyor. Bu noktada, sürekli gündeme getirdiğimiz gibi KDV reformunun hayata geçirilmesi ve artık sanayici üzerindeki yükün kaldırılması gerekiyor" dedi. Yine İSO 500'te 2020 yılında kâr eden kuruluş sayısı 411'den 423'e yükseldi. İSO 500'de teknoloji yoğunluğuna göre yaratılan katma değer dağılımına göre, 2018 yılında İSO 500'de yaratılan katma değer içerisinde orta yüksek ve yüksek teknoloji ile yaratılan katma değer toplamı yüzde  27,5 iken, bu oran 2019'da yüzde 30,4'e, 2020 yılında yüzde 31,2'ye çıktı. 

Ar-Ge harcaması yapan kuruluş sayısı 271

İSO 500'de Ar-Ge harcaması yapan kuruluş sayısı 2013 yılından itibaren kademeli olarak artıyor. Bir önceki yıl yaşanan duraksamanın ardından 2020 yılında İSO 500'de Ar-Ge yapan kuruluş sayısı 271 oldu. İSO 500'ün 2020 yılı Ar-Ge harcamaları ise anket verileri ile 6,2 milyar TL olurken, 2019 yılına göre 4,9 oranında artış gösterdi. 2019 yılında yüzde 0,58 olan Ar-Ge harcamalarının üretimden satışlara oranı, 2020'de hafif bir düşüşle yüzde 0,53'e geriledi. 

İstihdam yaklaşık yüzde 3 arttı

İSO 500'ün istihdamı ise 2020 yılındaki tüm olumsuz gelişmelere rağmen yüzde 2,9 oranında artarken, ödenen maaş ve ücretlerdeki artış da yüzde 14,4 oldu. Teknoloji yoğunluklarına göre yaratılan katma değer dağılımına bakıldığında, 2018 yılında İSO 500'de yaratılan katma değer içerisinde orta yüksek ve yüksek teknoloji ile yaratılan katma değer toplamı yüzde 27,5 iken, bu oran 2019'da yüzde 30,4'e, 2020 yılında yüzde 31,2'ye çıktı. 

Yabancı kuruluşların sayısı azalıyor

İSO 500'de yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı, 2020 yılında 110'a indi. Bu gelişme, 2009 yılından sonra İSO 500 içinde yer alan yabancı sermaye paylı kuruluş sayısında yaşanan kademeli gerilemenin devam ettiğini gösterdi. İSO 500'de halka açık kuruluşların sayısı 67 ile yatay seyrini korudu. 

Ayrıca İSO 500'de yer alan kuruluşların bağlı olduğu oda bilgilerine göre sıralanması sonucu sanayideki Anadolu ağırlığının arttığı gözlendi. Buna göre son yıllarda sayısal olarak düşüş yaşanmasına karşın en büyük pay 161 şirket ile hala İstanbul Sanayi Odası'na ait bulunuyor İSO'yu sayının beş yıl önce 180 olduğunu görüyoruz. İstanbul'u Ege Bölgesi Sanayi Odası 44 şirket ile izlerken, Ankara 37, Kocaeli 36, Gaziantep 29, Bursa 19 şirket ile yer alıyor.