Gıda sistemlerinde dönüşüm için 13 ilkelik bildiri!

Sürdürülebilir Gıda Sistemleri Uzmanları Uluslararası Paneli, [The International Panel of Experts on Sustainable Food Systems (IPES-Food)], BM Gıda Sistemleri Zirvesi konusunda hükümetlere, şirketlere ve sivil toplum kuruluşlarına bir çağrı ve gıda sisteminin adil ve ekolojik dönüşümü için 13 ilkeyi içeren bir bildiri hazırladı.

Metin kurumsal ve bireysel olarak imzaya açıldı. Bireysel imzaya açılan metni, Tarım ve Gıda Etiği Derneği (TARGET) kurumsal olarak, TARGET Yönetim Kurulu üyeleri de bireysel olarak imzaladılar.

13 vazgeçilemez ADIM

Kamuoyuyla paylaşılan Tarım ve Gıda Sistemleri Dönüşümüne Rehberlik Edecek İlkeler şunlar:

1. Geri Dönüşüm: Tercihen yerel yenilenebilir kaynakları kullanalım ve gıda ve biyokütle kaynak döngülerini mümkün olduğunca kapatalım.

2. Girdileri Azaltma: Satın alınan girdilere bağımlılığı azaltalım veya ortadan kaldıralım ve kendi kendine yeterliliği artıralım.

3. Toprak Sağlığı: Bitkilerin büyümesini geliştirmek için toprak sağlığını ve işlevselliğini, özellikle organik maddeyi yöneterek ve toprağın biyolojik aktivitesini artırarak güvence altına alalım ve geliştirelim.

Hayvan sağlığının güvencesi

4. Hayvan Sağlığı: Hayvan sağlığını ve refahını güvence altına alalım.

5. Biyoçeşitlilik: Türlerin çeşitliliğini, fonksiyonel çeşitliliği ve genetik kaynakları sürdürelim ve geliştirelim; böylece tarla, çiftlik ve coğrafya ölçeklerinde hem zamanda hem de mekânda genel agroekosistem biyoçeşitliliğini koruyalım.

Sinerji entegrasyon ve bütünselliği geliştirelim

6. Sinerji: Tarımsal ekosistem unsurları (hayvanlar, bitkiler, ağaçlar, toprak ve su) arasındaki pozitif ekolojik etkileşimi, sinerjiyi, entegrasyonu ve bütünselliği geliştirelim.

7. Ekonomik Çeşitlilik: Küçük ölçekli çiftçilerin daha fazla finansal bağımsızlığa ve katma değer fırsatlarına sahip olmalarını güvence altına alırken, tüketicilerden gelen talebi de karşılayabilmelerini sağlayarak çiftlik gelirlerini çeşitlendirelim.

8. Bilginin Birlikte Üretilmesi: Yerel ve bilimsel yenilikler de dâhil olmak üzere, bilginin birlikte üretilmesini ve yatay paylaşımını, özellikle çiftçiden çiftçiye bilgi akışı yoluyla geliştirelim.

Mevsimsel ve kültürel uygun diyetler

9. Sosyal Değerler ve Beslenme Biçimleri: Sağlıklı, çeşitlendirilmiş, mevsimsel ve kültürel olarak uygun diyetler sağlamak için, yerel toplulukların kültürüne, kimliğine, geleneğine, sosyal ve cinsiyet eşitliğine dayalı gıda sistemleri oluşturalım.

10. Adalet (Hakkaniyet): Adil ticaret, adil istihdam ve fikri mülkiyet haklarının adil biçimde uygulanması temelinde, gıda sistemleriyle uğraşan tüm aktörler, özellikle küçük ölçekli gıda üreticileri için onurlu ve güçlü geçim kaynakları sağlanmasını destekleyelim.

11. Bağlantı Kurma (Bağlantısallık): Adil ve kısa dağıtım ağlarını teşvik ederek ve gıda sistemlerini yeniden yerel ekonomilerin içine yerleştirerek üreticiler ve tüketiciler arasındaki yakınlığı ve güveni temin edelim.

Doğal ve genetik kaynakların sürdürülebilir yöneticileri 

12. Arazi ve Doğal Kaynak Yönetimi: Aile çiftçilerinin, küçük toprak sahiplerinin ve köylü gıda üreticilerinin doğal ve genetik kaynakların sürdürülebilir yöneticileri olarak tanınması ve desteklenmesi de dâhil olmak üzere, kurumsal düzenlemeleri geliştirelim ve güçlendirelim.

13. Katılım: Tarım ve gıda sistemlerinin âdemi merkeziyetçi ve yerele uyarlanabilir yönetimini desteklemek için, gıda üreticileri ve tüketicilerinin karar verme süreçlerine daha fazla katılımını ve sosyal organizasyonu teşvik edelim.