Beslenme çocuğun kontrolüne bırakılabilir mi?

Banvit BRF’in, Milli Eğitim Bakanlığı iş birliği ile hayata geçirdiği, sağlıklı nesillerin yetişmesine ve gıda israfının önlenmesine katkıda bulunmayı amaçlayan “Akıllı Çocuk Sofrası” projesi danışmanlarından Eğitim Bilimci Dr. Özgür Bolat, makalesinde “Beslenme Çocuğun Kontrolüne Bırakılabilir mi?” sorusuna cevap veren araştırmaları paylaştı. 

Yayınlanan makalede “Çocuklar yemek yemeyince, bazen anneler babalar çocuklarına farklı kontrol mekanizmaları ile yemek yedirir. Örneğin, bazı aileler zorla yemek yedirir, bazıları tablet verir, bazı aileler de ödülle yemek yedirir. Buradaki temel amaç, çocuğun yeme davranışını kontrol etmektir” diyen Dr. Özgür Bolat şunları yazdı; “Aileler beslenme kararı çocuğa bırakırsa, çocuğun kendi ihtiyacını anlayıp, açlık hisse ile yemek yemeyeceğine inanır. Birçok aile de “haklısınız ama zorla yedirmezsem, yemiyor” diyerek kendini savunur. Yeme kararını gerçekten çocuklara bırakabilir miyiz? Bırakırsak, çocuk kendi ihtiyacını anlayıp yemek yiyebilir mi?”

Bu sorunun cevabını arayan Bolat makalesinde iki ayrı araştırmanın sonuçlarına yer verdi. “Araştırmacılar Lean Birch ve Mary Deyheser, 3-5 yaşındaki çocuklar ile bir deney yapıyor. Bir grup çocuğa, yüksek kalorili yiyecekler, diğer gruba düşük kalorili yiyecekler veriyorlar.  Bu deney 6 hafta sürüyor. Yiyeceklerin kalori seviyeleri farklılaştırılıyor. Deney sonunda görüyorlar ki çocuklar kendi kalori ihtiyaçlarını anlayıp, yiyecek seçimlerini değiştirebiliyorlar. Örneğin, az kalorili yemek yedilerse, daha sonraki yemeklerde daha yüksek kalorili yiyecekleri seçiyorlar. Yüksek kalorili yedilerse de sonra düşük kalorili yiyecekleri seçiyorlar. Yani, 3-5 yaşındaki çocuklar, kendi yemek seçimlerini yapabiliyorlar. Peki, 6 haftalık bebekler aynı şekilde seçim yapabilir mi?

Benzer bir araştırmayı da Fomon, 6 haftalık bebeklerle yapıyorlar. Bebekleri biberon ile besliyorlar. Formüle sütün de enerji seviyesini değiştiriyorlar. Aynı şekilde bebekler de yüksek kalorili süt içtiler ise, daha sonra düşük kalorili sütü seçiyorlar. Düşük kalorili süt içtilerse de daha sonra yüksek kalorili sütü seçiyorlar.” 

Bu araştırmaların sonuçlarını değerlendiren Dr. Özgür Bolat “Sonuçlardan net olarak anlıyoruz ki sağlıklı yiyecekler sunmak koşuluyla çocuklara güvenirsek ve seçimleri onlara bırakırsak, onlar en doğru seçimleri yapıyorlar. Her bebeğin ve her çocuğun kendi yemek ihtiyacını anlama ve ona göre seçim yapma kapasitesi vardır. Ebeveynler ne kadar dışarıdan kontrol ederse, çocuklardaki bu kapasitenin kaybolması ve bedenlerindeki açlık dürtüsünü okumayı unutma riski oluşur.  O zaman da yeme sorunu ortaya çıkar. Bu nedenle çocukların doğal sistemine her zaman güvenmeliyiz” dedi.