Gıda ve enerjideki artışlar tabldota nasıl yansıyacak?

2020 Kasım ile 2021 Kasım arasında 24 ana kalem gıdada değişim oranının aşağı yukarı yüzde 70’lerde olduğunu bildiren Bozdağ, “Yani bir kazanın içine giren gıdanın değişimi yüzde 70’lerde. Durum böyle olunca bir kap tabldotun maliyeti gıdanın içindeki payı aşağı yukarı yüzde 50 olunca, yüzde 40 gibi bir değişim var. Bizim enflasyonumuz yüzde 40. Bizim yılbaşında aldığımız zamlar yüzde 19 civarındaydı, şu anda sektör yüzde 20 ile zarar eder durumda. Bu zararı nasıl kapatacağımızı müşterilerimizle karşılıklı görüşerek bunları aşmaya çalışıyoruz. Ama şu anda bahsettiğim sektörün tamamı zarar içerisinde” dedi.

20 liranın altı tehlikeli, yüzde 40 zam kapıda

Dünya'dan Mehmet Hanifi Gülel'in haberine göre, kamudan ihale alan firmaların durumunun da sıkıntılı olduğunu anlatan Bozdağ, özellikle orduya ve hastanelere yemek veren birçok firmanın batmak üzere olduğunu bildirdi. Yemeğin maliyetinin geçen yıl 7.90 lira iken, bu yıl 15 liraya çıktığını kaydeden Bozdağ, “Bunun üzerine işçilik, genel giderler, dolaysıyla yemeğin maliyeti 20 liranın altında değil. Sanayici şunu bilmeli, ocak ayında biz sektörde herhangi bir üretim fabrikasına 4 çeşit yemeği 20 liranın aşağısında alması demek hem onun için tehlikeli hem sektör için tehlike demek” diye konuştu.

Ocak ayı itibariyle yemek fiyatlarında yüzde 40 artış öngördüklerini bildiren Bozdağ, sadece şu andaki öngörülerinin yüzde 40 ila 45 aralığında olduğunu, bu oranın mevcut fiyatların üzerine koyulmadığı taktirde sektörün yürüme şansının kalmadığı aktardı.

"Kömürlü ocaklara bile dönmeyi düşünüyoruz"

20 yıl önce 3’er aylık periyotlarla sözleşmeler imzaladıklarını aktaran Bozdağ, daha sonra Türkiye’nin enflasyonist ortamından uzaklaşmasıyla sözleşmeleri yavaş yavaş 6 aya, oradan da bir yıla kadar uzattıklarını kaydeder, son geldikleri nokta itibariyle sözleşmelerin 6 aya indiğini ama artık 6 ay diyecek durumlarının da kalmadığını, 3’er aylık sözleşmelerle müşterilere gideceklerini söyledi. Doğalgaza gelen zamlarla birlikte alternatif olarak ne kullanabilir diye baktıklarını ifade eden Bozdağ, kömürlü ocaklara yeniden dönmeyi bile düşündüklerini belirtti.

 

Zincirkıran: "Asgari ücret zammı da önemli"

Ham tabak maliyetinde yüzde 32 gıda artışı bulunduğunu kaydeden İstanbul Yemek Sanayicileri Derneği (İYSAD) Genel Başkanı Sedat Zincirkıran, bu oranın bugün itibarıyla böyle olduğunu ama 3 gün sonra yüzde 35’e çıkabildiğini söyledi. Ham maliyeti oluşturan yağ, et, tavuk eti gibi ana girdilerin fiyatının artmasıyla etki ettiğini bildiren Zincirkıran, doğalgaz zammının daha bu fiyatlara yansımadığını ve gıda maliyetlerini yukarıya iteceğini belirtti.

Yemeği üretmek için su, ısı, elektrik, soğutma sistemleri gibi girdilerin de maliyeti artığını bildiren Sedat Zincirkıran, “Bunun yanı sıra asgari ücret ayarlanması yapılacak. Asgari ücret zammı da önemli ve çalışana da yaşayabileceği paraya vermek gerekiyor. Plastikte yoğurt kabından tutun tüm ambalajların fiyatları artıyor. Biz şu anda başımıza ne gelecek onu bekliyoruz” dedi.

"Yüzde 30 zam gelirse 20 lira da kurtarmaz"

Firmaların yüzde 20 zararına yemek verdiğini belirten Zincirkıran, yıllık sözleşme yapan firmaların zarar ettiğini ve bazı firmaların fiyatı revize ettiğini kaydetti.

Bugün 4 çeşit yemeğin 20 lira olması gerektiğini ifade eden Zincirkıran, “Şu an 15 lirada kalmış, 5 lira zarar ediyor. Ocak ayında tekrar oturup konuşmamız lazım, her gün ürünlere zam geliyor. Ocak ayında işçilik maliyetlerin, doğal gazın, gıda fiyatları ve elektriğin maliyetlere yansımasıyla şu anda ancak ocak ayında konuşabiliriz. 20 lirayı bugün için söyleyebilirim. Asgari ücrete yüzde 30 zam yapılırsa 20 lira da kurtarmaz” şeklinde konuştu.