Urfa Agro Kadın Girişimi, kentin tescilli lezzetlerini yurt dışına taşıyacak

Urfa Agro Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi, TOBB Urfa KGK üyeleri kadınlar, Şanlıurfa Turizmi Geliştirme AŞ ve Eyyübiye Belediyesi ortaklığıyla kurulan bir kadın kooperatifi. Öncelikli hedefi, kadınların sosyal ve ekonomik anlamda güçlendirmek, kurumsal tabanlı çalışmalar yapmalarını sağlamak, yardımlaşma ve dayanışma modeli oluşturmak. Kooperatif, şu an 15 kadınla Şanlıurfa’nın Haliliye ilçesinde bulunan Harran Üniversitesi Teknokent binasında bulunan endüstriyel mutfakta üretimini gerçekleştiriyor. Kentin coğrafi işaretli ürünlerini odağına alan kooperatif, kısa sürede yurt içinde birçok ürününü tanıtmayı başarırken şimdi yurt dışı pazarlara açılmayı hedefliyor. Kooperatifin yola çıkış hikâyesini ve hedeflerini, Şanlıurfa’nın ilk kadın girişimcisi unvanıyla pek çok başarılı işin öncülüğünü yapan Urfa Agro Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi Başkanı Cevahir Asuman Yazmacı’dan dinledik.

Biraz kendinizden bahseder misiniz?

Şanlıurfa’nın ilk kadın girişimcisiyim. Erkek egemen bu sektöre giriş hikâyem ise aldığım kötü hizmet sonucunda işletme müdüründen aldığım kötü bir cevapla başladı. İşletme müdürüne her şeyin kötü olduğunu söylediğimde 'İşinize gelirse hanımefendi' demesi içimdeki girişimci ruhu açığa çıkardı. 2005 yılında şehrin en eski konaklarından birisi olan Hacı Kamiloğlu Konağı’nı butik otel ve restoran olarak turizme kazandırdım. Bir yandan da ilk defa kamuya ait bir yerin özelleşmesini sağladım. İnsanların amaçsız olmasına ve üretken olmamasına tepkili olan bir kişiliğe sahibim. Omurgalı olmak hayat felsefem. Hayatımdaki mihenk taşı ise, diklenmeden dik durmak. Bu bakış açımla, idealist, azimli ve kararlı duruşumla birçok başarıya imza attım. Genelde bölgede, özelde ise Şanlıurfa’da kadına olan bakış açısını değiştirdiğime inanıyorum.

Bir ülkenin gelişmesi için kadının mutlaka sosyal ve ekonomik hayatın içinde olması gerektiğine inanıyorum. Bir kadın girişimci olarak Şanlıurfa’da kadın girişimciliğinin gelişmesi noktasında çalışmalar yapıyorum. TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Kurucu Üyesi ve Kadın Girişimciler Kurulu Başkan Yardımcılığı görevini yürütüyorum. Aynı zamanda Şanlıurfa İl Başkanı ve Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisiyim. 1894 yılından bu yana Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası’na seçilmiş ilk kadın meclis üyesi ve yönetim kurulu üyesiyim. 2013 yılından bu yana iki dönemdir Şanlıurfa Ticaret ve Sanayii Odasında aktif olarak görev yapıyorum. Turizm ile ilgili olarak birçok çalışmaya imza attım.

Urfa Agro Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi’nin yola çıkış hikâyesi nedir?

Hepimizin bildiği gibi; çalışma hayatı, kadınlara yalnızca ekonomik özgürlük sağlamıyor, aynı zamanda onların toplumsal saygınlıklarını da artırıyor. İş hayatındaki kadınların bulunduğu ailelerde, doğum oranları ve çocuk ölüm oranlarının düşük olması, bu ailelerin eğitim ve sağlığa daha çok önem verdiğini ortaya koyuyor. Özetle, kadınların işgücüne katılımı; toplumların ilerleme ve medeniyet düzeylerinin belirlenmesine ilişkin en önemli ölçütler arasında gösteriliyor. Milli, manevi ve kültürel değerlerimizi koruyarak yürüdüğümüz bu yolda, kadınıyla erkeğiyle ülkemizi muasır medeniyetler seviyesinin üstüne çıkarma hususunda da ülkemizi yakından ilgilendiriyor. Bizler de bu noktadan hareketle; dezavantajlı kadınlarımızı, ekonomik hayata kazandırmak ve bölge ekonomisine katkı sağlamak amacıyla, 19 Şubat 2021 tarihinde Urfa Agro Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifini kurduk.

Hangi amaçla bu kooperatifi kurmak istediniz? Ne zaman ve kimler tarafından kuruldu?

Daha önceki yıllarda kurulan başarışız kooperatif girişimlerini göz önüne alarak, ortaklık yapımızı avukatından mimarına, gıda mühendisinden diyetisyenine, iş dünyasında başarı hikâyesi olan arkadaşlarımızdan oluşturduk. Hepimiz, bölge ve ülke ekonomisini daha da güçlendirmek adına, aynı hedefle kenetlendik. Bu yapıyı oluşturmaktaki hedefimiz, finansal okur yazarlığı olan, teknik bilgiye sahip arkadaşlarla yola çıkıp sürdürülebilir bir yapı oluşturmaktı. Bunun dışında şu an mutfağımızda çalışan 15 emek ortağı kadın da var. Kooperatifimizi kurarken iki temele oturttuk: Hem dezavantajlı kitle ile emek ortaklığı yapmak, onları da sosyoekonomik hayata kazandırmak hem de yöresel ürünlerimizin üretimini en doğru metotlarla, en kaliteli şekilde yapılmasını sağlamak. Urfa Agro Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi olarak, bölgemizdeki mülteci kadınlarımıza da destek olmayı, sınırımıza komşu topraklarda yaşayan Suriyeli kadınları da kendi vatanlarında ve kendi emek güçleriyle ihtiyaçlarını karşılayacak bir model oluşturmayı hedefliyoruz.

Şu anda kaç üyeniz var ve üyelik kriterleriniz neler?

Kooperatifte şu an 20 ortak ve 15 emek ortağı olmakla beraber toplam 35 kadından yer alıyor. Bu işe ticari olarak bakmak doğru bir yaklaşım olmayacaktı. Üye noktasında ana kriterimiz ve hedefimiz gönüllülük esası oldu.

Nasıl bir işleyişe sahipsiniz?

Mutfağımızda ürünleri 15 kadın üretiyor. Üretim esnasında gıda güvenliğinin baz alınarak üretim sağlanması için gıda mühendisi bir ortağımız, üretilen ürünlerin besinsel öğeleri, kalori ve reçeteleriyle bizi destekleyen diyetisyen ortağımız, hukuki süreçlerimizi takip eden iki avukat ortağımız, üretime gelen kadınların düzenini sağlayan bir yöneticimiz, girdi-çıktılarımızı takip eden bir muhasebecimiz bulunuyor. Bunların dışında dışardan mali müşavirlik hizmeti alıyoruz.

Şanlıurfa’da hibe desteği alan ilk kadın kooperatifi olarak önemli ve başarılı bir çalışmaya imza attınız. Bu nasıl oldu ve nasıl destekler aldınız?

Ticaret Bakanlığının Kooperatiflerin Destek Programından (KOOP-DES) hibe başvuru sürecimiz oldu. Ortaklar arasında gönüllü arkadaşlarımız bu işin dokümantasyon kısmını ve takibini gerçekleştirdi. İhtiyaçlarımız belirlendi ve sonrasında bunların neticesinde talep ettiğimiz makine ve ekipmanlarımızı alabildik. 112.000 TL tutarında bir hibe aldık.

Biraz da ürün ve üretim sürecinden bahsedersek; ne tür ürünler satıyorsunuz? Ürünlerinizin tarladan paketlemeye kadar olan süreci nasıl işliyor?

Öncelikli hedefimiz, coğrafi işaretli ürünleri üretmek ve tanıtmak. İsot, isot reçeli, domates salçası, kuru nane, kurutulmuş sebzeler, kurutulmuş dolmalık biber, patlıcan, acur, külünce gibi ürünlere ek olarak donuk ürünlerimiz de mevcut. Ağzı açık, ağzı yumuk, içli köfte, dolmalı köfte, mantı gibi…

Hammadde alımında bildiğimiz güvendiğimiz çiftçiler ve tedarikçilerle çalışıyoruz. Üretim alanımıza gelen hammadde incelendikten sonra hammadde depomuza alınıyor. Sonrasında üretim planına göre kullanıyoruz. Kadınların üretim alanında maske, bone, eldiven, önlük kullanmaları zorunludur. Üretimi tamamlanan ürünler uygun ambalajlamadan sonra sınıfına göre depoya alınıyor.

Üretim alanınızdan bahseder misiniz?

Harran Üniversitesi Teknokent binasında bulunan endüstriyel mutfağımızda üretim yapıyoruz. Üretim alanımız son derece hijyeniktir. Bununla beraber kurutma ürünler için binanın en üst katı olan damını kullanıyoruz.

Kooperatifin üretim sürecinde yer alan kadınlar için bir eğitim süreciniz oldu mu? İstihdam kurgunuz nasıl oluyor? Yani istihdam için öncelik verdiğiniz kriterler neler?

Beraber yola çıktığımız kadınlar için başladığımız ve devam etmeyi planladığımız üretim, kalite gibi konularla ilgili eğitimler mevcut. Bunun dışında bu kadınların sosyal hayatta güçlenmesi için iletişim, finansal okuryazarlık, kadın hakları gibi eğitim destekleri almak için çeşitli STK’lar ile görüşüyoruz.

Ürünlerinize hangi kanallardan ulaşılabiliyor? Satış kanallarınızı çeşitlendirirken öncelikleriniz neler olacak?

Sosyal medya kanalı üzerinden sipariş alıyoruz. Bununla beraber e-Ticaret sayfamız şu an yapım aşamasında. Ayrıca toplu alımlar yapan restoranlarla da çalışıyoruz.

Yurt içi ve yurt dışına yönelik hedeflerinizden bahseder misiniz?

Kadın emeğiyle üretilen coğrafi işaretli ürünleri öncelikle yurt içinde, özellikle coğrafi işaretli ürünlerin pazarlanması noktasında destek veren Metro marketlerin raflarına koymayı hedefliyoruz. Bunun yanı sıra yurt dışı pazarına da açılarak hem ürünleri tanıtmak hem de ihracat yapmayı hedefliyoruz.