Türkiye 'Gıdamı Koruyacağım' dedi: Dünya rekoru geldi!

“Gıdanı Koru, Sofrana Sahip Çık” Kampanyası, 790 bin kişinin “sofranasahipcik.com” adresine girerek verdiği söz ile dünyada bir ilke imza atıldı. “Çevresel sürdürülebilirlik alanında verilen en fazla söz” olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, geçen yıl hayata geçirdikleri "Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık" kampanyası kapsamında, 790 bin kişinin "sofranasahipcik.com" adresine girerek verdiği söz ile Guinness nezdinde dünyada ilk kez "çevresel sürdürülebilirlik alanında verilen en fazla söz" rekorunu kırdıklarını duyurdu.

"Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık" kampanyasının 1. yıl etkinliği, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın katılımıyla, Tarım ve Orman Bakanlığının ev sahipliğinde gerçekleştirildi. Pakdemirli, etkinlikte yaptığı konuşmada, en büyük medeniyet sıçramalarının, üretim tekniklerindeki değişimlerden doğduğunu belirterek, insanoğlunun geleceğinin, sürdürülebilirlikte gizli olduğunu söyledi.

Covid-19 nedeniyle yatağına aç giden 800 milyon kişi

Üretim kaynaklarının yoğun kullanımıyla nedeniyle son 50 yılda dünya tarımsal hasılasının 11 kat artarak 3,5 trilyon dolara ulaştığını belirten Bakan Pakdemirli, "Her yıl dünyada 1,3 milyar ton gıdanın israf edilmesi, kabul edilebilir bir durum değil. Covid-19 ile yatağına aç giren insan sayısı bugün 800 milyonu aştı. Tarımsal hasılada Avrupa'da lider, dünyada ilk 10'da olan güzel ülkemiz ise her yıl neredeyse 19 milyon ton gıdasını çöpe atıyor" diye konuştu.

1 trilyon dolarlık gıda çöpe gidiyor

Tarladan sofraya kadar tüm süreçleri kapsayan gıda tedarik zincirindeki “gıda kaybı” ve gıda israfına da dikkat çeken Pakdemirli, şunları söyledi: “Gelişmiş ülkeler gıdayı, daha çok marketlerde veya evlerinde israf ediyor. Bunun ekonomik bedeli 680 milyar dolar. Gelişmekte olan ülkeler ise altyapı ve teknoloji yetersizliği nedeniyle gıdayı sofralarına gelmeden önce, hasatta, depolamada ve taşımada kaybediyor. Bunun ekonomik bedeli ise 310 milyar dolar. Yani toplamda yaklaşık 1 trilyon dolar değerinde gıda çöpe gidiyor. Ülkemizde ise yapılan araştırmalarda, özellikle taze meyve ve sebzede, neredeyse yüzde 50’lik kayıp görüyoruz. Ekmeğin neredeyse günlük 5 milyon adedini çöpe atıyoruz.”

İsrafı azaltmaya yönelik kılavuzlar hazırlandı

Kampanyayı FAO ile iş birliği içinde geçen yıl mayıs ayında başlattıklarını hatırlatan Pakdemirli, geçen bir yılda, salgına rağmen belirledikleri eylemlerin yüzde 50’den fazlasında ilerleme kaydettiklerini bildirdi.

Toplu tüketim yerleri, perakende, lojistik gibi alanlara yönelik, gıda kayıp ve israfını azaltmaya katkı sağlayacak çok değerli kılavuzlar hazırladıklarını belirten Pakdemirli, önümüzdeki günlerde bunu sektörle paylaşacaklarını kaydetti.

Milyonlarca ton güvenilir gıdanın, Son Tüketim Tarihi (STT) ve Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi’nin (TETT) yaklaşması, ürün paketindeki etiketin ters basılması veya ürünün paketinde, gıdanın güvenilirliğini etkilemeyecek ufak bir deformasyon olması sebebiyle çöpe gittiğine işaret eden Pakdemirli, Gıda Bankacılığı sisteminin daha cazip hale gelmesi için çalışmalarının devam ettiğini anlattı.

Hanelerde 100 milyon dolar tasarruf sağlandı

Gıdanı Koru kampanyasını başlatmadan önce, hane halkında gıda israfı üzerine bağımsız bir anket çalışması yaptırdıklarını vurgulayan Pakdemirli, şu bilgileri paylaştı: “Bu anketi kampanyamızın birinci yılında tekrarladık. Yapılan analize göre, Türkiye genelinde hanelerde, TÜİK gıda enflasyonu verilerine göre yılda 664 milyon lira tasarruf ettik. STT ve TETT arasındaki farka yönelik bilinç yüzde 20 arttı. Yanlış porsiyon planlamasından kaynaklanan gıda israfı yüzde 22’den yüzde 13’e düştü. İsraf edilen gıdaların yeniden değerlendirilme oranı yüzde 45’den, yüzde 55’e çıktı. Gıda atıklarından kompost yapanların oranının yüzde 3’ten yüzde 6’ya çıktığını tespit ettik. Türkiye’de her 4 kişiden 1’inin kampanyamızı duyması farkındalık yarattı.”

Çin’in elinde bulundurduğu rekoru aldık

Kampanyayı duyanların yüzde 93’ünün bunu faydalı bulduğunu, yüzde 84’ünün ise kampanyadan sonra gıda israfına karşı daha dikkatli olmaya başladığını vurgulayan Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, “790 bin kişinin sofranasahipcik.com internet adresine girerek verdiği söz ile Guinness nezdinde dünyada ilk kez ‘çevresel sürdürülebilirlik alanında verilen en fazla söz’ rekorunu kırdık. Aynı girişim ile 1,4 milyar nüfuslu Çin’in elinde bulunan ‘dünyada en çok söz verilen kampanya’ rekorunu ise 82 milyon vatandaşımız ile kırmaya çok yaklaştık” ifadelerini kullandı.

Türkiye dışında, Azerbaycan ve Orta Asya ülkelerinde de gıda kaybı ve israfını azaltmak için çalıştıklarını bildiren Bakan Pakdemirli, yıl sonuna kadar gıda bankacılığı konusunda yasal mevzuatı hazırlayıp meclise sunacaklarını, böylece, güvenilir gıdanın çöpe gitmesini engelleyip, ücretsiz olarak ihtiyaç sahipleriyle buluşmasını sağlayacaklarını kaydetti.

Gutu: Tüketiciler artık çok dikkatli

Projenin paydaşlarından FAO Türkiye adına konuşan Orta Asya Alt Bölge Koordinatörü ve Türkiye Temsilcisi Viorel Gutu ise “Kampanya ile şimdi tüketiciler alışveriş yaparken tarih etiketlerine daha çok dikkat ediyor, artakalanları yeniden kullanıyor ve kompost yapıyor” diye konuştu.