2021 yılı Haziran ayında geçen yılın aynı ayına göre; İhracat, % 46,9 artarak 19 milyar 773 milyon dolar, İthalat, % 38,9 artarak 22 milyar 661 milyon dolar, Dış ticaret hacmi, % 42,5 artarak 42 milyar 434 milyon dolar olarak gerçekleşti. Tüm sektörlere yayılan bu başarı İDMMİB Başkanı Tahsin Öztiryaki'nin konuk olduğu Hande Berktan’ın sunduğu İş Dünyası programında konuşuldu.
İstanbul Demir ve Demirdışı İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Tahsin Öztiryaki, haziran ayı ihracat verileri ile iç ve dış piyasadaki gelişmeler hakkında bilgi verdi.
“Sıcağı sıcağına haziran ayı verilerine baktığımızda nasıl okumalı? Özellikle demir ve demir dışı metaller cephesinde ne kadarlık bir ihracat performansına imza attınız” sorusunu cevaplandıran Öztiryaki şunları söyledi; “Sektör olarak Türkiye adına ve şahsım adına bütün ihracatçıları kutluyorum. Türkiye adına yapılan başarılı bir sonuç. 19 milyar 773 milyon dolar haziran ayı ihracatı bütün sektörlerin çok başarılı olduğunu gösteriyor. Kimyevi maddeleri de kutluyorum, hammadde yokluğuna ve sıkıntılara rağmen iyi bir ihracat yapmışlar. Ama biz de İstanbul Demir ve Demirdışı İhracatçılar Birliği olarak çok iyi bir ihracat yaptık. Geçtiğimiz yılı 8.4 milyar dolarla kapatmıştık. Türkiye’deki sanayi kolunda ilk sıralarda devam ettik. Bu ayda yaptığımız ihracat rakamı bir hayli yüksek 1.127 milyar dolar ihracat yaparak yüzde 66 artırarak yerimizi koruduk. Bütün zamanların en yüksek ihracatını yapmış olduk.
“Görüyorum ki hedefimizi egale edeceğiz”
Geçtiğimiz yıl 8.4 milyar dolar ihracat hedefimizi 10 milyar dolar olarak yenilemiştik. Ama şu anda baktığımız durumda ocak -haziran ayında 5 . 68 milyar dolar ihracat yapmış gözüküyoruz. Dolayısıyla biz 11 milyar doları geçeceğiz gibi. Hedefimizi egale etmiş olacağız. Ben de Türkiye’deki bütün demir ve demir dışı ihracatçılarını kutluyorum. Çünkü biz Türkiye’nin hem ürün üreten hem ürünlerini ihraç eden hem de diğer sektörlere hammadde temin eden bir birliğiz. Dolayısıyla bizim de bu sektörler için önemimiz yüksek iş birliği içerisine giriyoruz. Türkiye’nin ihracatının da bütün olumsuzluklara rağmen 200 milyar doları yakalaması çok önemli. Bütün olumsuzluklara rağmen önemli başarılar çıkarttı ihracatçılarımız. Tabi bunların için de birçok etkenler var. İhracat yapabildiğimiz ülkeler var, sorunlu olduğumuz ülkeler var. Ama daha da iyi ihracat yaptığımız yeni pazarlar, ülkeler oluştu. Yeni pazarlar değil ama pazarların şekli değişerek avantajlar elde ettik. Biz dünyadaki tedarik zincirleri için çok önemli bir ülkeyiz.
“İngiltere ile AB’nin arası açıldı açığı biz kapattık”
Ben sürekli söylüyorum. Biz dünyanın B planıyız diyorum. Bunu ısrarla söylüyorum. Çünkü biz kendi ürünlerini çok iyi, kaliteli yapabilen aynı zamanda uygun fiyata yapabilen ve dünyaya kolay zamanda hızlı şekilde mal temin eden bir ülkeyiz. Bankacılık sistemimiz doğru çalışıyor. Elemanlarımız bu konuda kaliteli ve düzgün. Dolayısıyla biz bunu değerlendiriyoruz. Örneğin Türkiye Avrupa Birliği’ne yüzde 50 oranında ihracat yapıyor. Son zamanlarda İngiltere’ye olan ihracatımız çok arttı. İngiltere’ye ihracatımızın artmasının altında Avrupa Birliği ile İngiltere arasındaki ticaretin azalması ve bizim bu açığı kapatmamızdan meydana geliyor. Dolayısıyla biz bu geçmiş dönemi, 6 ayı çok başarılı geçirdik. İnşallah bu senede 11 milyar doların üstünde bir rakamla geçireceğiz diye düşünüyorum.”
İç piyasada özellikle doğalgazda sanayi grubunda yüzde 20 elektrikte ise tüm gruplarda yüzde 15’lik fiyat artışları yaşandı Gerek üretim maliyetine gerekse ürünlere ne denli yansıdığını ve bu dönemde sanayicilerin hangi kalemlerde gider artışları olduğunu değerlendiren Tahsin Öztiryaki açıklamalarını şöyle sürdürdü, “Sırayla gidersek, uzun zamandır hep beraber konuştuğumuz bir ulaşım sorunumuz vardı. Nakliyeyle ilgili dünyadan getirdiğimiz ve göndereceğimiz ürünlerle ilgili bir sıkışıklığımız vardı. Bu zaman içinde bir takım alternatiflerle çözülür hale geldi. Ancak maliyetler maalesef azalmadı. Hammadde ithalatında ödediğimiz rakamlar 2-3 bin dolardan 10 -12bin dolarlara çıkan rakamlar aldı. Ama bir de buna bizim tarafımızdan baktığımızda dünyadan getirdiklerimizi biz üretip dünyaya satıyoruz. Dolayısıyla Avrupa’ya daha çok sattığımızı hesaba katarsak; 50-60 oranında. Avrupa Birliği’ne sattığımıza bakarsak, bizim burada Avrupa’ya ihracatımızda bir takım avantajlar vardı. Bu nedenle daha çok ihracat gerçekleştirdik. Ama bunlar maliyet getirmişti.
“Teşvik kalktı, maliyetler arttı”
Hammadde maliyetleri içinden getirdiğimiz çelik ithalatında yüzde 13’lük teşviki kaldırınca fiyatlarda artma oldu. Bunun dışında Rusya ve Ukrayna’da dünyaya ihraç ettikleri çeliğin üzerine gümrük koyma gibi bir irade gösterecekler diye bekliyoruz dolayısıyla bir miktar da gösterdiler. Çelik fiyatlarında inanılmaz bir takım artışlar oldu. İki misline varan hammadde artışları oldu bu sadece çelikte değil bakırda ve alüminyumda da meydana geldi. Paslanmaz çelikte meydana geldi. Dolayısıyla hammaddede meydana gelen bir artış bugün ve dün aldığımız haberlere göre elektrikte yüzde 15 doğal gazda sanayicilere gelen yüzde 20’lik zammın tabii maiyetlere mutlaka yansıması olacak. Çünkü hammaddelerde ağırlıklı doğal gaz kullanan elektrik kullanan firmalarımız var.
“Üzülerek söylüyorum zamlar maliyetlerimize yansıyacak”
Bitmiş ürünlerde bu elektrik tüketiminin maliyet içerisindeki payı azalacak ama hammaddeyle de birleşince bazı maliyetler meydana gelecek. Biz de direk halkımızı ilgilendiren mutfak eşyaları, diğer elektrik malzemeleri gibi konularda önemli artışlar meydana gelecek diye bekliyoruz. Özetle üzülerek söyleyeceğim durum maliyetimize yansıyacak.”
Öztiryaki günün sonunda perakende fiyatlarında ne kadar bir artış öngördüğü hakkında şunları söyledi; “Şu ana kadar gördüklerim yüzde 20 ile yüzde 30 arası bir takım artışlar meydana geldi. Bitmiş ürünler de tabi hammaddelerde bu kadar değil. Ama hammaddelerin kendi artışından dolayı yani sadece elektrik zamlarından dolayı değil. Yalnız ihracatların artmasıyla, fiyatlar arttı diye bir düşünce içinde olmayalım. Biz Türkiye olarak hammadde fiyatlarımızın artmasından öte kilogram miktarlarımız arttı. Fiyatların artışında değil ürün satışında sayıların artışıyla, kilogram artışıyla ihracatımız arttı. Bu durumda ihracatçılarımızı kutlamak lazım.”
“İhtiyacı olan yine alacak…”
Özellikle büyük ve küçük ev aletlerine gelen zamlar ve perakende taksit düzenlemesi hakkında görüşlerini bildiren İstanbul Demir ve Demirdışı İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Tahsin Öztiryaki, açıklamalarını şu sözlerle noktaladı; “Geçtiğimiz pandemi döneminde halkımızın evlerde daha çok zaman geçirmesi, mutfakta ev hanımlarının yanı sıra erkeklerin de vakit geçirmesiyle tüketim arttı. Şimdi yeni normalde daha farklı bir şey yaratılacak diye düşünüyorum. Elektrikli ev aletlerinde bir daralma olacak diye düşünüyorum. Bu daralma vadeden dolayı olmayacak. Şu andaki şartlardan dolayı olacak. Üreticiler ve tüketiciler için fiyat artışı ve vade azalması dezavantaj ama ihtiyacı olan yine alacak. 9 ayla 12 ay arasında fark etmeyecek”