İsa SEZEN
Türkiye, sağlıklı yaşam deyince ilk akla gelen spa kavramının ardından son yıllarda yeni bir kavramla tanıştı: Wellness. Türkçe’de “esenlik” anlamına gelen wellness, Dünya Sağlık Örgütü tarafından “Sadece hastalıklardan ve mikroplardan korunma değil, bir bütün olarak fiziki, ruhsal ve sosyal açıdan iyi olma hali” olarak tanımlanıyor. Hayatı memnuniyetle kabul etmek ve yaşamak olarak da tanımlanan wellness, sadece sağlıklı beslenmek veya düzenli spor yapmaktan ziyade bir bütün olarak değerlendiriliyor.
Stres “wellness”a çekiyor
Özellikle şehir merkezlerinde insanlar yoğun bir tempoda çalışıyor. Değişen yaşam koşulları insanları ciddi anlamda ruhsal açıdan yıpratabiliyor. Stres, uykusuzluk, düzensiz hayat tarzı ve dengesiz-sağlıksız beslenme gibi konular, modern ve şehir hayatı yaşayan insanların hayat kalitelerini çok ciddi anlamda etkileyen meseleler olarak göze çarpıyor. Bu olumsuzluklar nedeniyle hayat kalitesinin düşmemesini isteyen insanlar çözüm arayışlarına giriyor. Kendilerine hem zihin detoksu hem de stresli ortamlardan uzak tutarak beden ve ruh dinginliği sağlayacak alanlara ihtiyaç duyuyor. Bu anlamda wellness sektörü bu insanların sorunlarına çözüm olabiliyor.
Otellerde “wellness" hızla yaygınlaşıyor
Son yıllarda insanlara sadece deniz tatili yeterli gelmiyor. İnsanlar hem dinlenebilecekleri hem de hobi edinebileceği, yeni şeyler öğrenebileceği tatil konseptlerini araştırıyor. Böylelikle tatil yaparken kendilerini geliştirip yeni insanlarla da tanışıyorlar. İş insanlarından sağlıklı yaşam peşinde koşanlara kadar pek çok kişinin wellness’e olan talebi otelleri de harekete geçirdi. Pek çok otelde wellness merkezleri de hizmet vermeye başladı. Wellness otelleri kişilerin ihtiyaçlarına göre çeşitli terapi ve tedavi yönetmelerini bir araya getirerek tatil keyfini sağlıklı yaşamla birleştirmelerini sağlıyor. İstanbul’dan Antalya’ya, Bodrum’dan Dalaman’a kadar pek çok bölgede oteller adlarındaki spa’ya artık wellness’i de ekliyor.
Şebnem Akman Balta: Yenilenme ihtiyacı wellness’a talebi artırıyor
Türkiye’deki birçok otelde wellness hizmetinin arkasında sağlık turizmindeki uygulamalarıyla uluslararası ödüller kazanan ve dünyanın birçok yerine danışmanlık vermeye başlayan Sanitas SPA & Wellnes var. Sektörde yaklaşık 20 yıllık tecrübeye sahip Sanitas SPA & Wellness’in Kurucu Ortağı Dr. Şebnem Akman Balta, çalışmalarını Gastronomi Dergisine anlattı.
Wellness’in “Kendini iyi hissetmek demek” olduğunu belirten Şebnem Balta, insanların kendini iyi hissetmek, sağlıklı kararlar alabilmek, inovasyonlarını artırabilmek için yorgunluklarını daha hızlı atıp bağışıklıklarını güçlendirmek için daha hızlı dinlenebilecekleri wellness alanlarını tercih ettiğini ifade ediyor. Balta, “Bunu bir yenilenme olarak da algılıyor insanlar bugün. Mesela, gün içinde çok yoruldu, o akşam bir masaj alıp evine gidip rahat bir uyku çekerse sabah kalktığında daha yenilenmiş hissediyor kendini. O yüzden wellness uygulamalarını daha fazla tercih ediyor” diyor.
Otellerde kan değerlerine göre “wellness” programı!
Wellness otelinde konaklarken tatiliniz boyunca uygun terapi, tedavi ve beslenme şekilleri uygulanıyor. Klinikte uzman doktorlar tarafından kan tahlilleri ve vücut analizleri yaptırılıyor. Böylece kişiye en uygun program uzman eşliğinde belirlenmiş oluyor. Sanitas SPA & Wellness’in Kurucu Ortağı Dr. Şebnem Akman Balta otellerde hem fizyoterapi bakımları hem de diyet menüsü gibi menüleri hazırlayıp uygulayabildiklerini ifade ediyor. Balta şöyle konuşuyor: “Tüm Sanitas SPA olan şubelerde online diyet alabilir misafirlerimiz. Öncelikle, onlardan istediğimiz belli kan raporları var. Bu raporları bize gönderdikten sonra kendileriyle online görüşme sağlayıp diyetlerini hazırlıyoruz.”
Özel wellness menüleri…
Wellness’in sağlıklı beslenme boyutunda diyetisyenlerin hazırladığı özel menüleri isteyen misafirlere sunduklarını belirten Balta, “Yani misafirimiz diyetisyenle görüşmek istiyorum dediğinde, konsültasyonlar yapılarak kendine özel menüler hazırlanabilir. Ayrıca, Sanitas SPA&Wellness olarak sağlıklı yaşam kampları, özel diyet menü içerikleri, nöroterapi bakımlar, akupunktur gibi tıbbı destekleyici bakımlar ile -bu bakımlarda tıp doktorları ile iş birliği yaparak- hem sağlığı hem de tatili wellness’da birleştiriyoruz. Tüm Uzak Doğu bakımları, dünya masajları, geleneksel Türk hamam ritüellerini bir konsept içerisinde misafirlerimize veriyoruz” ifadelerini kullanıyor.
Yeni trend: Oteller sağlıklı yaşam kamplarıyla tatil ve sağlığı birleştiriyor
Şebnem Akman Balta, dijital dünyadaki hızlı eğilim ve insanların hareketsizliği nedeniyle wellness’a ilginin daha da artacağını şöyle ifade ediyor: “Çünkü her insan daha da hareketsiz kaldı ve duruş bozuklukları oluştu. Duruş bozukluklarının yan etkileri de ağrılar oldu. Ağrılar insanların psikolojilerini etkiledi, yani öyle bir zincir ve çark ki bu, duruş bozukluğu olanın fıtığı oldu, fıtığı olanın ağrıları oldu, ağrıları olanın psikolojisi bozuldu. Bu çok önemli bir zincir reaksiyon. O yüzden, sporun bilinçli bir şekilde insanların hayatına girdiğini, wellness’ın insanların hayatına daha da bilinçli bir şekilde gireceğini düşünüyorum. Çok yeni bir trend olarak da sağlıklı yaşam kamplarıyla beraber oteller tatil ile sağlığı birleştiriyor.”
“Türkiye’nin potansiyeli çok fazla, devlet desteğiyle wellness turistini çekebiliriz”
Türkiye’nin dünyada da zaten sağlık turizminde çok önemli bir noktada olduğunu belirten Balta, Wellness turistini çekmek için yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor: “Sağlık turisti olarak da wellness turistini, devletten de destek ve teşvik, wellness turizmini de destekleyici hamleler yapılırsa, sadece Türkiye’de değil Almanya, İngiltere ve Rusya’dan da ciddi anlamda misafir getireceğimize inanıyorum. Özellikle İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkmış olması dolayısıyla sigorta şirketleri Türkiye’ye daha fazla misafir göndermeye başladı. Euro ve dolardaki kur avantajımızdan dolayı Türkiye önemli bir konumda. Bu çok önemli bir konu çünkü İngiltere’deki sağlık sigortaları Türkiye ile anlaşmalar yapmaya başladı çünkü pandemide Türkiye kendi rüştünü ispat etti sağlık sektöründe. Oldukça başarılı gidiyoruz ve dünyanın dikkatini çekmiş durumdayız.”
Türk hamamıyla markalaşabiliriz
Dünyadaki SPA konseptleri içerisinde sadece bize özgü olan Türk hamamı… Dr. Şebnem Akman Balta da bizim coğrafyamıza, kültürümüze özel bir spa konseptini işledi ve bunu şöyle anlatıyor: “Spa ve wellness sektöründe Türk hamamıyla markalaşıp dünyadaki eşsiz deneyimlerden biri haline dönüştürebiliriz. Özellikle beş yıldızlı otellerimizde bulunan ve sadece bize özgü olan Türk hamamını öne çıkarmalıyız. İtalya’da veya Türkiye’de denize girebilirsiniz ama İtalya’da Türk hamamı bakımı alamazsınız. Ortak olmayan noktalardan yola çıkarsak markalaşmanın daha hızlı olacağına eminim. Türk hamamını çağdaşlaştırıp günümüz koşullarına uyarlayan tek spa işletmesiyiz. Kendi sektöründe öncü, kalite standartlarını ve hamam ritüellerini zenginleştirerek yolumuza devam ediyoruz. Özellikle 19’uncu yüzyılın sonlarında Papa Kneipp’ın veremi yenmesinde etkili, bağışıklık sistemini güçlendirici su ritüelini de hamam bakımlarımıza ekledik. Hamam yapımında en çok tercih edilen Marmara mermeridir çünkü bakteri ve mikrop barındırmaz. Yani hamam alanları, doğru operasyon yapılırsa hijyenik alanlardır. SPA (Sanus Per Aqua) yani sudan gelen sağlıktır.”
“Misafirlerimiz üzerinde çok etkili”
Muğla Milas’ta faaliyet gösteren Six Senses Kaplankaya da wellness konusunda iddialı otellerden. Six Senses Kaplankaya Wellness Direktörü Ivana Milkic, wellness çalışmaları hakkında bilgiler verdi. Depresyon ve anksiyetenin küresel olarak nüfusun 3’te 1’ini etkilediğini, artık insanların ilaçlarla şifa bulmak yerine gerçekten bütünsel bir yaşam tarzına ve alternatif tıbba başvurarak iyileşip mutlu olma yollarına daha sık başvurduğunu belirten Milkic, “Gelecek; bütünsel sağlıkta! Wellness'da bütünleştirici yaklaşım, pek çok yaşam tarzı hastalığının yaygınlığı nedeniyle en çok faydalandığımız yaklaşımlardan biri” diye konuşuyor.
Pandemi sonrası müşterilerinin rahatlaması ve daha iyi hissetmesi için özel sağlık programları ve deneyimleri oluşturduklarını belirten Milkic, “Bağışıklık sistemini güçlendiren; Immune Booster, uyku ve stresi azaltan; Sleep & Distress, Mindfulness programları ve uzun sağlıklı bir yaşam için Longevity Programı gibi terapilerle hem bedensel hem de ruhsal iyiliği amaçlıyoruz” ifadelerini kullanıyor.
Birçok alternatif iyi hissetme yöntemleri sunuyoruz
Six Senses Kaplankaya'da Health & Healing Clinique ve Spa & Fitness'a sahip olduklarını, bu sayede batı teknolojisini ve bilimini kullanırken Doğu bilgeliği ve tıbbıyla birlikte manevi bir deneyim sunarak tam anlamıyla bütünsel bir sağlık deneyimi sunabildiklerini belirten Milkic çalışmalarını şöyle anlatıyor: “Wellness taraması, Bod -Pod, Cellgym uygulamalarından, Yogi Lifestyle ve Ayurvedik Dr. konsültasyon ve tedavilerine kadar bir sürü alternatif “iyi hissetme” yöntemi sunuyoruz. Özel Biologique Recherche kozmetiklerini kullanan, sonuç odaklı yüz ve vücut bakımlarımıza ek olarak; aynı zamanda “subtle energy” (şifacılar enerjiyle elektromanyetik dalga boyları, titreşim oranları, nabız kalıpları-vücudun dinamik altyapısı odaklı tedaviler) gibi kişinin isteğine bağlı farklı hizmetlerimiz var. Verdiğimiz her servisin ortak özelliği ise; organik, doğal ve sürdürülebilir olması. Six Senses Kaplankaya, Eat with Six Senses ve sürdürülebilirlik felsefesi ışığında, Bodrumlu yerel çiftliklerle iş birliklerini içeren “Slowfood and Chefs Farms” projesini hayata geçirdi. Doğal ve sağlıklı beslenmeyi ön plana alan Eat With Six Senses anlayışı çerçevesinde Bodrum’lu yerel üreticilerle işbirliği yapılarak hazırlanan menü uluslararası misafirlerin beğenisine sunuluyor.”
Bozkaya: Wellness tatillerine talep artacak
Antalya’ya bağlı Geyikbayırı köyünde doğanın içinde, gruplara ev sahipliği yapan The Land Geyikbayırı’nın İşletme Müdürü Ferhan Bozkaya, kalabalık bir otelde günlerce konaklayıp sadece denize havuza girmenin bedensel ve zihinsel olarak yeterli gelmeyebildiğini söyledi. Bozkaya şöyle konuştu: "Yoğun iş temposu ve stresli yaşam biçimi insanları bedensel, zihinsel ve ruhsal olarak yaralıyor; doğanın sakinleştirici etkisinde zaman geçirmek, sağlıklı besinler tüketmek, masaj ve yoga çalışmalarıyla bedeni dinlendirmek ve zihni sakinleştirmek kişinin birçok ihtiyacına hitap ediyor. Ve tüm bunları bir paket olarak almak zaman açısından da avantaj sağlıyor. Bu sebeplerle insanlar wellness programları içeren tatiller yapmayı tercih eder oldu. Her ne kadar sağlıklı yaşam, yoga, meditasyon, farklı beslenme programları, terapi çalışmaları ilgilendiğimiz ya da duyduğumuz konular olsa da bunları bir paket halinde hem de tatilde almak bizim için çok bilindik bir durum değil. Başka ülkelerde bu isimle nam salmış ve insanların sadece bu programlara katılmak için gittiği wellness merkezleri var. İhtiyacı ve bu sektörün sağladığı fırsatları da düşününce bu alana taleplerin artacağı görülüyor. Son zamanlarda wellness çalışmalarını ve bu hizmeti veren mekanları duymaya başladık, zamanla da artacağına inanıyorum."
Dünya wellness pazarı 439 milyar dolara çıktı
Global SPA & Wellness Summit- SRI International tarafından hazırlanan “Dünya Wellness Pazarı” raporuna göre, dünya wellness pazarı 439 milyar dolara çıktı. Aynı raporda dünya turizm endüstrisi 3,2 trilyon olarak belirtiliyor. Dolayısıyla wellness pazarı dünya turizm endüstrisinin yüzde 13,71’ini oluşturuyor. Wellness endüstrisinde konaklama tesisleri 93,4 milyar dolarla ilk sırayı alırken, sıralamada 64,8 milyar dolar ile wellness alışverişleri yer alıyor. Wellness endüstrisi içinde önemli bir paya sahip spa da büyümesini sürdürüyor. Spa, wellness turizminin yüzde 41’ini oluşturuyor. Spa turizmi yıllık ortalama yüzde 11,1 büyürken, spa gezi sayısı ise yılda ortalama yüzde 9,6 oranında büyüme kaydediyor. Ülkelerin iç turizmine bakıldığında spa pazarı yüzde 25 oranla 108,1 milyar dolara ulaşıyor. 2020 yılında, tüm dünyada yaşanan pandemiye rağmen Türkiye’ye gelen sağlık turistlerinin sayısı yaklaşık 726 bine ulaştı. Türkiye, sağlık sektöründeki sermayesi ve güçlü altyapısıyla pandemide, sağlık kuruluşlarının kapasite ve niteliklerinin iyi durumda olduğunu kanıtlanmış oldu.