Big Chefs'in kurucu ortağı Gamze Cizreli, pandemi sürecini, "28 yıldır en çok zorlandığımız" sözleriyle özetlerken, kısa çalışma ödeneği mart sonuna bitmesinin ardından büyük bir eleman çıkarma olacağını düşündüğünü söyledi.
Türkiye’de ve yurt dışında toplam 66 şubesi bulunan ve 2 bin 930 kişiye istihdam sağlayan Big Chefs’in kurucu ortağı Gamze Cizreli, pandemi sürecinde yaşadıklarının çok zor olduğunu söyledi. Cizreli, kısa çalışma ödeneğinin mart sonunda bitmesi durumunda binlerce gencin işsiz kalacağını, onun için en az mayıs sonuna kadar kısa çalışma ödeneğinin devam etmesi gerektiğini söyledi.
“28 yıldır bu kadar zorlanmadık”
İkinci kapanmada 102 gün kapalı kaldıklarını belirten Cizreli, “İlki 76 gün sürmüştü. Toplam 178 gün kapalı kaldık. 6 ay kapalı, 6 ayda kısıtlamalarla açık kaldık. Artık nasıl geçtiğini siz tahmin edin. Çok zorlu bir süreçti. Sektörde 100 bin işletme 2 milyonun üzerinde çalışan tamamen kapılarını kapattı. Sadece kısa çalışma ödeneğiyle devam eden bir süreç. Kiraların bir kısmı cadde mağazalarında devam etti. Geçmişte yapılanan vergi borçları ödenmeye başladı, bankalarda çok fazla öteleme olmadı. 1993 yılından beri bu sektördeyim. 28 yıldır en çok zorlandığımız dönem oldu” ifadelerini kullandı.
100 bin işletmenin neredeyse yarısı...
Kısa çalışma ödeneğinden faydalandıklarını kaydeden Gamze Cizreli, “Sayın cumhurbaşkanımız da açıkladı ne yazık ki mart sonu kısa çalışma ödeneği bitiyor. Fakat şu an kısıtlamalı saatlerdeyiz. Akşam 19.00’da kapanıyoruz. Pazar günleri de kapanıyoruz. Bu şekilde mart sonunda biten kısa çalışma ödeneği sektörü çok zorlayacaktır. Ondan sonra çok büyük bir eleman çıkarma olacağını düşünüyorum sektör genelinde. Çünkü tedarikçi borçları, geçmişten gelen borçlarla birlikte bu kadar elemanı kısıtlı saatlerle tutabilmek neredeyse imkansız. Deloitte’un bir raporu var. 100 bin işletmenin yüzde 35’inin açılamayacağını hatta açılsa bile kısa sürede tekrar kapanacağını düşünüyor. Bu da 700 bin kişinin genç işsiz kalması demek. Onun için mayıs sonuna kadar bu kısa çalışma ödeneğinin devam etmesi gerekiyor. Hükümet yetkililerine taleplerimizi ilettik. Kısa çalışma ödeneği bittikten sonra bizim sektörü ayrıştırarak özellikle eleman çıkarmama taahhüdünde bulunan yani ‘İstihdamımı koruyacağım’ diyen işletmelere maaşları işletme sahipleri ödesin, primler devletten olsun diyoruz. Yani SGK primleri, muhtasar gibi kamuoyu yükümlülüklerinden bir süre bu sektörü muaf tutmak gerekiyor.” diye konuştu.
“Mülk sahiplerine büyük yük düşüyor”
“Akşam 19.00’dan sonra ve pazar günleri tamamen kapalı olmak demek yapılan işin yüzde 80’ini kaybetmek demek.” diyen Cizreli, sözlerini şöyle tamamladı: “Çünkü şu an yapılan sadece işin yüzde 20’si. Çünkü sektördeki asıl büyük cirolar daha çok akşam servisinde oluyor. Dolayısıyla yüzde 80’lik bir kayıpla başladı sektör. Tabi giderleri çok iyi kontrol etmek lazım. Aynı zamanda mülk sahiplerine de çok büyük rol düşüyor. Yani kiracı-kiralayan ilişkisi. Açıldık diye hemen kiralar başlamayacak. Açıldık, enerji giderlerimiz olduğu gibi başladı. Yani bu konuda kısıtlamalı saatlerle açılmamızın getirdiği mali yükleri mutlaka paylaşmak gerekiyor.”